Μετά από 6,5 χρόνια διαγωνισμού σε τροχιά υλοποίησης εισέρχεται σήμερα το βασικό τμήμα του ΒΟΑΚ, Χανιά-Ηράκλειο. Παρουσία του πρωθυπουργού της χώρας, Κυριάκου Μητσοτάκη, της ηγεσίας του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών, πολιτικών και φορέων του νησιού θα υπογραφεί η σύμβαση παραχώρησης.
Ανάδοχος του έργου είναι η ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ η οποία επιβεβαιώνει και πάλι την κυριαρχία της στις οδικές παραχωρήσεις της χώρας καθώς έχει πλέον στο χαρτοφυλάκιο της (μαζί την Εγνατία Οδό) πάνω από 2.000 χιλιόμετρα αυτοκινητοδρόμων.
Η κατασκευή του αυτοκινητόδρομου αναμένεται να ξεκινήσει μετά την ολοκλήρωση των απαραίτητων μελετών, εγκρίσεων, απαλλοτριώσεων που απαιτούν κάποιους μήνες ενώ θα χρειαστεί και η ανάπτυξη τουλάχιστον τριών εργοταξίων κατά μήκος του υπό κατασκευή τμήματος αλλά και η επάνδρωση του με προσωπικό. Υπολογίζεται πως για το έργο θα απασχοληθούν κατ` ελάχιστον 2.000 άτομα τόσο άμεσα όσο και έμμεσα.
Αυτό θα μας οδηγήσει στο να γίνει ο ΒΟΑΚ ένας κλειστός ασφαλής αυτοκινητόδρομος κλείνοντας το σημερινό κεφάλαιο του δρόμου καρμανιόλα στον οποίο χάνονται ανθρώπινες ζωές και τα τροχαία ατυχήματα είναι μια καθημερινότητα.
Το τμήμα Χανιά-Ηράκλειο είναι το βασικό τμήμα του Βόρειου Οδικού Άξονα Κρήτης καθώς καλύπτει τις τρεις μεγαλύτερες πόλεις του νησιού, τα Χανιά, το Ρέθυμνο και το Ηράκλειο.
Για το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών είναι μια μεγάλη στιγμή καθώς κλείνει η τελευταία μεγάλη εκκρεμότητα στις οδικές υποδομές της χώρας.
Ποια είναι η ιστορία του ΒΟΑΚ
O Βόρειος Οδικός Άξονας Κρήτης είναι η βασική οδική αρτηρία που συνδέει τις μεγάλες πόλεις του νησιού, με κυριότερες τα Χανιά, το Ρέθυμνο, το Ηράκλειο και τον Άγιο Νικόλαο. Στο σύνολο του εκτείνεται με χαρακτηριστικά απλής εθνικής οδού με 1+1 λωρίδα κυκλοφορίας και χωρίς διαχωριστική νησίδα από την Κίσσαμο μέχρι τη Σητεία.
Ήδη από την δεκαετία του 1990 έγιναν οι πρώτες προσπάθειες αναβάθμισης σε μικρά τμήματα του δρόμου και μέχρι το 2010 είχαν ολοκληρωθεί οι αναβαθμίσεις στις παρακάμψεις των πόλεων των Χανίων, του Ρεθύμνου και του Ηρακλείου.
Ο σχεδιασμός για την υλοποίηση του ΒΟΑΚ ως σύγχρονος αυτοκινητόδρομος ολοκληρώθηκε το 2018 με την επιλογή τριών διαφορετικών διαγωνισμών για την κάλυψη της απόστασης Χανιά-Άγιος Νικόλαος.
Το βασικό τμήμα από τα Χανιά μέχρι το Ηράκλειο και την Χερσόνησο με τη μέθοδο της παραχώρησης σε ιδιώτη, το τμήμα Χερσόνησος-Νεάπολη με τη μέθοδο της Σύμπραξης Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα και το τμήμα Νεάπολη-Άγιος Νικόλαος ως δημόσιο έργο.
Στις 18 Οκτωβρίου 2018 ξεκινά ο διαγωνισμός για το Χανιά-Ηράκλειο και ο δεύτερος διαγωνισμός για το τμήμα Χερσόνησος-Νεάπολη. Στις 22 Φεβρουαρίου 2022 ξεκινά και ο τρίτος διαγωνισμός για το τμήμα Νεάπολη-Άγιος Νικόλαος.
Το 2021 ο διαγωνισμός για το Χανιά-Ηράκλειο περνά στη Β` φάση και στις 8 Μαϊου 2023 πραγματοποιείται η υποβολή των δεσμευτικών προσφορών από όπου η ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ αναδεικνύεται προσωρινός ανάδοχος. Θα χρειαστούν ακόμα δύο χρόνια μέχρι να φτάσουμε στη σημερινή ημέρα όπου θα υπογραφεί η σύμβαση παραχώρησης.
Πως όμως ολοκληρώθηκαν οι διαγωνισμοί αυτοί;
Πρώτα υπεγράφη η σύμβαση για το Νεάπολη-Άγιος Νικόλαος στις 5 Σεπτεμβρίου 2022 δίνοντας το σήμα έναρξης της υλοποίησης του ΒΟΑΚ ως αυτοκινητόδρομου. Στη συνέχεια θα υπογραφεί το τμήμα Χερσόνησος-Νεάπολη στις 23 Απριλίου 2023. Το βασικό τμήμα από τα Χανιά μέχρι το Ηράκλειο υπεγράφη την περασμένη Παρασκευή 9 Μαϊου 2025.
Πλέον υπολογίζεται πως σταδιακά από το 2027 μέχρι το 2030 -αν δεν υπάρξουν καθυστερήσεις κατά την περίοδο των κατασκευών- θα αρχίσει να λειτουργεί ο ΒΟΑΚ.
Στη νέα του μορφή θα είναι ένας υπερσύγχρονος κλειστός αυτοκινητόδρομος με δύο λωρίδες και Λωρίδα Έκτακτης Ανάγκης -ΛΕΑ- ανά ρεύμα κυκλοφορίας. Θα έχει ανισόπεδους κόμβους για την είσοδο και έξοδο από τον αυτοκινητόδρομο ενώ διόδια για τη χρήση του αυτοκινητόδρομου θα υπάρχουν από τα Χανιά μέχρι το Ηράκλειο. Στο τμήμα Χερσόνησος-Άγιος Νικόλαος δεν θα υπάρχει πληρωμή διοδίων.
Όλα τα έργα για τον ΒΟΑΚ χρηματοδοτούνται από το ΕΣΠΑ 2021-2027, δημόσιους πόρους και το Ταμείο Ανάκαμψης.
Η ακτινογραφία του τμήματος Χανιά-Ηράκλειο
Ας δούμε όμως τι πρόκειται να κατασκευαστεί στο τμήμα Χανιά-Ηράκλειο.
Παράκαμψη Χανίων
Τρεις ανισόπεδους κόμβους σε Βαμβακόπουλο, Μουρνιές και Σούδα περιλαμβάνει η παράκαμψη Χανίων. Το έργο έχει κατασκευαστεί με δύο λωρίδες ανά κατεύθυνση και στηθαίο ασφαλείας.
Σούδα-Καλύβες
Μία σήραγγα μήκους 1,22 χιλιομέτρων και δύο γέφυρες συνολικού μήκους 1,09 χιλιομέτρου περιλαμβάνει το τμήμα Σούδα – Καλύβες. Το μήκος του αυτοκινητόδρομου είναι στα 11 χιλιόμετρα και το μήκος του παράπλευρου δικτύου υπολογίζεται στα 8,9 χιλιόμετρα. Το νέο τμήμα περιλαμβάνει 3 ανισόπεδους κόμβους σε Πλατάνι, Απτέρα και Καλάμι.
Καλύβες – Άγιοι Πάντες
Μία σήραγγα μήκους 230 μέτρων και μία γέφυρα 250 μέτρων περιλαμβάνει η χάραξη στο τμήμα Καλύβες – Άγιοι Πάντες. Στο τμήμα προβλέπονται δύο ανισόπεδοι κόμβοι σε Καλύβες και Άγιους Πάντες, καθώς και παράπλευρο δίκτυο 12,9 χιλιομέτρων.
Άγιοι Πάντες-Βρύσες
Δύο ανισόπεδους κόμβους σε Βάμο και Βρύσες περιλαμβάνει το τμήμα Άγιοι Πάντες – Βρύσες. Στο τμήμα προβλέπεται παράπλευρο δίκτυο μήκους 6,42 χιλιομέτρων.
Βρύσες-Πετρές-Ατσιπόπουλο
Πέντε σήραγγες μήκους 4,59 χιλιομέτρων και 8 γέφυρες μήκους 2,23 χιλιομέτρων περιλαμβάνει το τμήμα του ΒΟΑΚ, Βρύσες – Πετρές – Ατσιπόπουλο. Για το τμήμα προβλέπονται πέντε ανισόπεδοι κόμβοι, εκ των οποίων δύο στη Γεωργιούπολη, μία στην Επισκοπή και δύο στο Γεράνι.
Παράκαμψη Ρεθύμνου
Τρεις ανισόπεδους κόμβους σε Ατσιπόπουλο, Τυμπάκι και Αμάρι περιλαμβάνει η νέα παράκαμψη Ρεθύμνου. Το έργο έχει ήδη κατασκευαστεί με δύο λωρίδες ανά κατεύθυνση και διαχωριστικό στηθαίο ασφαλείας.
Εξάντης-Φόδελε-Ληνοπεράματα
Συνολικά 5 σήραγγες μήκους 3,19 χιλιομέτρων και 18 γέφυρες μήκους 3,08 χιλιομέτρων περιλαμβάνει το τμήμα Εξάντης-Φόδελε -Λινοπεράματα. Οι ανισόπεδοι κόμβοι είναι συνολικά 8 και συγκεκριμένα σε Εξάντη, Μπαλί, Αλμυρίδα, 2 στις Σίσσες, στο Φόδελε, στην Αγία Πελαγία και στο Παλαιόκαστρο. Το μήκος του αυτοκινητόδρομου είναι 36,18 χιλιόμετρα, ενώ το παράπλευρο δίκτυο ξεπερνά τα 35 χιλιόμετρα.
Λινοπεράματα – Γούρνες
Δρόμος με δύο λωρίδες ανά κατεύθυνση και διαχωριστικό στηθαίο, θα είναι ο δρόμος από τα Ληνοπεράματα έως και τις Γούρνες. Η μελέτη προβλέπει συνολικά 8 ανισόπεδους κόμβους σε Ληνοπεράματα, Γάζι, οδό Μεσαράς, λεωφόρο Παπαναστασίου, Κατσαμπά, Αερο- δρόμιο, Καρτερό και Ανώπολη, ο οποίος θα κατασκευαστεί στο πλαίσιο εκσυγχρονισμού του δικτύου.
Γούρνες – Χερσόνησος
Τρεις ανισόπεδους κόμβους σε Γούρνες, νέο Διεθνές Αεροδρόμιο και Καστέλι, περιλαμβάνει η χάραξη από τις Γούρνες ως και τη Χερσόνησο. Η νέα χάραξη θα διαθέτει επίσης δύο λωρίδες ανά κατεύθυνση και διαχωριστικό στηθαίο ασφαλείας.
Η ακτινογραφία του Βόρειου Οδικού Άξονα Κρήτης:
Συνολικά 47 ανισόπεδοι κόμβοι υπολογίζεται ότι θα κατασκευαστούν ενώ θα υπάρχει σύνδεση τόσο με τα λιμάνια αλλά και τα αεροδρόμια Καστελλίου και Χανίων. Επίσης προβλέπεται η κατασκευή περίπου 15 σηράγγων και πολλών γεφυρών αλλά και άνω και κάτω διαβάσεων.
Το τμήμα Χανιά-Ηράκλειο είναι μήκους 157 χιλιομέτρων και ανάδοχος του έργου είναι η ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ. Είναι το σημαντικότερο τμήμα καθώς σε αυτή τη διαδρομή εξυπηρετείται πάνω από το 60% του συνολικού πληθυσμού του νησιού, λιμάνια, βιομηχανικές περιοχές και αεροδρόμια και φυσικά τουριστικοί προορισμοί.
Το δεύτερο τμήμα είναι το Χερσόνησος-Νεάπολη. Το έργο μήκους 22,4 χλμ. Το σχήμα που αναλαμβάνει το έργο αποτελείται από τις ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ-ΑΚΤΩΡ ΠΑΡΑΧΩΡΗΣΕΙΣ και AKTOR. Το κόστος του έργου φτάνει τα 350 εκατ. ευρώ. Τα έργα προχωρούν με ικανοποιητικούς ρυθμούς όπου έχουν συντελεστεί απαλλοτριώσεις και πιθανολογείται ότι θα μπορέσει να ολοκληρωθεί την επόμενη διετία.
Το τρίτο τμήμα είναι το Νεάπολη-Άγιος Νικόλαος μήκους 14,5 χιλιομέτρων. Τα έργα έχει αναλάβει η AKTOR και θεωρείται σήμερα το πιο προχωρημένο από τα τρία τμήματα. Αν δεν υπάρξουν άλλες καθυστερήσεις η ολοκλήρωση του δύναται να πραγματοποιηθεί την επόμενη διετία.
Η βασική πρόκληση στην κατασκευή του ΒΟΑΚ σε όλα τα τμήματα είναι πως θα γίνεται κατασκευή στην εν λειτουργία εθνική οδό, -όπως έγινε στο Κόρινθος-Πάτρα- όπου δεν υπάρχει νέα χάραξη. Αυτό σημαίνει πως κατά τη διάρκεια της κατασκευής θα υπάρχουν συνεχείς κυκλοφοριακές ρυθμίσεις για την υλοποίηση του έργου.
Όπως έχει επίσης ανακοινωθεί θα υπάρξουν και παρεμβάσεις οδικής ασφάλειας στον δρόμο προκειμένου να αυξηθούν τα επίπεδα οδικής ασφάλειας.
Για την Ελλάδα ο ΒΟΑΚ είναι η τελευταία εκκρεμότητα στις μεγάλες οδικές υποδομές. Με την πλήρη λειτουργία του από ένας άξονας καρμανιόλα που είναι σήμερα θα μεταβληθεί σε ένα ασφαλή, σύγχρονο, κλειστό αυτοκινητόδρομο. Προσδοκάται η κάθετη μείωση σε θανάτους και τροχαία ατυχήματα και μεγάλη αύξηση στην οδική ασφάλεια, συμβάλλοντας στην βελτίωση των επιδόσεων της χώρας στον συγκεκριμένο τομέα.https://ypodomes.com/
