Ομιλία Δημάρχου Ρεθύμνης στην τιμητική τελετή για τον εκλιπόντα τ. Δήμαρχο Ρεθύμνης Δημήτρη Ζ. Αρχοντάκη
Κυρίες και Κύριοι
Αγαπητές φίλες και φίλοι
Aπόψε λείπει από τη συντροφιά μας, ο πρωταγωνιστής. Είχαμε σχεδιάσει μαζί την αποψινή τελετή και είχαμε μοιραστεί την ικανοποίηση της προοπτικής να σμίξει ξανά με φίλους και συνεργάτες, με Ρεθυμνιώτες που συμμερίστηκαν το όραμα του και το υποστήριξαν, στην καρδιά της πόλης που αγάπησε και αγωνίστηκε για την πρόοδο της.
Περισσότερο κι από την αξία της αναγνώρισης και της απόδοσης τιμής στο συνολικό του έργο από το Δήμο, τον συγκινούσε η δυνατότητα της συλλογικής περιήγησης στην πολύχρονη διαδρομή του στην Τοπική Αυτοδιοίκηση που, χρονικά, κατέλαβε τα πιο δημιουργικά του χρόνια.
Την οδύνη της απουσίας του, απαλύνει η συνειδητοποίηση της απώλειας μόνον της φυσικής του παρουσίας. Γιατί η ύπαρξη του, παραμένει ζωντανή στο συλλογικό υποσυνείδητο. Το αποτύπωμα του Δημήτρη Αρχοντάκη στο παρελθόν, το παρόν και το μέλλον του Ρεθύμνου είναι ισχυρό, ορατό και ανεξίτηλο. Αντανακλάται στα γραπτά του κείμενα, στα έργα που σχεδίασε με στρατηγική, ενδελεχή μελέτη, γνώση, πάθος, αγάπη για τον τόπο, μεθοδικότητα, τόλμη και διεκδικητική δύναμη.
Γι’ αυτό το έργο θα σας μιλήσω. Αλλά και για τον άνθρωπο πίσω από αυτό. Από τη σκοπιά ενός Δημάρχου που παρέλαβε το έργο του, το συνέχισε κι ελπίζω το εμπλουτίζει διαρκώς.
Θα χρειάζονταν πολλές ώρες, αν όχι μέρες για να αναφερθεί κανείς λεπτομερώς στις επιμέρους διαστάσεις και την ευρύτητα αυτού του έργου, στην επιρροή του στη ζωή και την καθημερινότητα των πολιτών αλλά και στη συνολική αναπτυξιακή εξέλιξη του Ρεθύμνου.
Άλλωστε η κα Κελέκη, η πρώην Διευθύντρια Τεχνικών Υπηρεσιών και Πολεοδομίας του Δήμου και στενή συνεργάτιδα του Δημήτρη Αρχοντάκη επί σειρά ετών, θ’ αναφερθεί αμέσως μετά στα σημαντικότερα έργα του, αυτά που άλλαξαν κυριολεκτικά τη φυσιογνωμία και λειτουργικότητα του Ρεθύμνου, ενταγμένα στο τρίπτυχο «Πολιτισμός- Περιβάλλον- Τουρισμός» που για κείνον και για όλους μας τελικά, αποτελούσαν τους τρείς βασικούς πυλώνες ανάπτυξης του Ρεθύμνου.
Ο πυρήνας της δικής μου προσέγγισης εδράζεται κυρίως στο τι σημαίνει να είσαι Δήμαρχος. Έχοντας διανύσει χρονικά, λίγο παραπάνω από τη μισή, δημαρχιακή διαδρομή του τιμώμενου προκατόχου μου, μπορώ, επικαλούμενος τα βιώματα και την αποκτηθείσα εμπειρία, να μοιραστώ μαζί σας, τον κόπο και την αγωνία που συνοδεύουν πάντοτε το τιμητικό αυτό λειτούργημα, εφόσον ο φορέας του το υπηρετεί με την απαιτούμενη αφοσίωση και συνείδηση.
Για τον Δημήτρη Αρχοντάκη, ο ρόλος του Δημάρχου, δεν εξαντλούνταν στις αρμοδιότητες που ορίζονταν στα εγχειρίδια της Πολιτικής Επιστήμης, του Συντάγματος και του Κώδικα Λειτουργίας Δήμων και Κοινοτήτων. Ήταν ευθύνη ζωής, ήταν τρόπος ζωής. Μια ευθύνη που δεν επέτρεπε εφησυχασμό, συμβιβασμό ή παραίτηση. Ένας τρόπος ζωής που κυριεύει όλη την ύπαρξη, την καθορίζει, θέτει αυστηρές προτεραιότητες, επιβάλλει προσήλωση, εμπνέει αγώνες, απαιτεί θυσίες, επιστρατεύει δυνάμεις και διατηρεί σε μόνιμη εγρήγορση τη σκέψη που μετουσιώνεται σε άμεση και γόνιμη δράση.
Ο Δήμαρχος είναι μονίμως ανήσυχος. Αγωνιά, παρακολουθεί τις εξελίξεις, ενημερώνεται, δημιουργεί δυναμικά δίκτυα συνεργασιών, τα συντηρεί με την αξιοπιστία και την αποτελεσματικότητά του, τα εμπλουτίζει με νέα, παραγωγικά μέλη, δίνει καθημερινά την προσωπική του μάχη με το χρόνο, που είναι εξ ορισμού ανίκητος.
Ο Δημήτρης Αρχοντάκης, δεν έπαψε ποτέ ν’ ανησυχεί ούτε είχε ανάγκη τον τίτλο του Δημάρχου για να συνεχίσει να νοιάζεται, βαθιά και αληθινά, για το Ρέθυμνο. Ήταν πάντοτε παρών στις μικρές και μεγάλες στιγμές του Ρεθύμνου αφού με το έργο του εν πολλοίς τις προκάλεσε.
Και μετά την ανάληψη από εμένα και τους συνεργάτες μου της ευθύνης του Δήμου, συνέχισε να παρακολουθεί την επικαιρότητα, είχε τεκμηριωμένη άποψη για κάθε σημαντικό θέμα αφού εκ πεποιθήσεως πάντα ανέτρεχε στις πρωτογενείς πηγές για να αντλήσει γνώση. Η ματιά του ήταν διεισδυτική, η θέαση του πανοραμική. Με πρώτιστο ενδιαφέρον το Δήμο, παρακολουθούσε παράλληλα και τις διεθνείς εξελίξεις, και διατηρούσε μέχρι τις τελευταίες ημέρες της ζωής του ζωηρό ενδιαφέρον για τα γεωστρατηγικά θέματα της ευρύτερης περιοχής .
Ήταν αδιανόητο για κείνον ότι μπορεί κανείς να σχεδιάζει το μέλλον χωρίς να προεκτιμά τους κινδύνους και να υπολογίζει τις ενδεχόμενες εξελίξεις και τις προοπτικές του. Τα λέμε αυτά ακριβώς για να τονίσουμε τις ικανότητές του που δεν εξαντλούνταν μόνον στην ορθή αποτύπωση και αξιολόγηση των κρίσιμων θεμάτων, αλλά και τον οδηγούσαν σε πρωτοβουλίες και δράσεις, που ουσιαστικά διαμόρφωναν την επιτυχή κατάληξή της.
Το έχω ξαναπεί, πως ήταν μόνος του ΜΙΑ ΣΧΟΛΗ. Μια Σχολή σκέψης, μεθοδικότητας, επιδεξιότητας. Και το Ρέθυμνο ήταν τυχερό που, σε δύσκολες εποχές, ο Δημήτρης Αρχοντάκης, το κατηύθυνε σαν Καράβι , στο Λιμάνι της Ανάπτυξης και της Ευημερίας.
Πίστευε στο Ρέθυμνο και τις προοπτικές του, όχι ως τοπικιστής Δήμαρχος αλλά ως ορθολογιστής Τεχνοκράτης, που ανακαλύπτει τις κρυμμένες δυνατότητες του τόπου μας και τις μετουσιώνει σε δυναμική εξέλιξη.
Προφανώς κι εκείνος, όπως και όλοι μας, έκανε λάθη και του ξέφυγαν ζητήματα που θα ήθελε να έχουν αποφευχθεί. Κανείς όμως ποτέ δεν αμφισβήτησε τις Επιτελικές και Ηγετικές του δυνατότητες ούτε την αποτελεσματικότητά του στην επιτυχή διαχείριση των μεγάλων θεμάτων που κλήθηκε να διαχειριστεί.
Και για να γίνω πιο σαφής: Ας αναλογιστούμε μαζί το Ρέθυμνο χωρίς Πανεπιστήμιο, με εγκαταλελειμμένο ή αλλοιωμένο το Ιστορικό του Κέντρο και αθωράκιστη την πόλη απέναντι στα πλημμυρικά και άλλα ακραία καιρικά φαινόμενα. Αυτά αλλά και πολλά άλλα επιτεύγματα του, που η κ. Κελέκη θα αναφέρει ήταν ενταγμένα στο όραμά του που είχε συνοχή και συνέχεια.
Αρκεί να ανατρέξει κανείς στα πολυσέλιδα και καλά τεκμηριωμένα υπομνήματα του, τις γραπτές εισηγήσεις του, τα έντυπα και το βιβλίο του το 1972 μέχρι το 2002, το 2005 αλλά και μέχρι την πρόσφατη αρθρογραφία του στον τοπικό Τύπο για τα μεγάλα και κρίσιμα ζητήματα του Ρεθύμνου, για να διαπιστώσει τη συγκρότηση και την εξελικτική αλληλουχία της σκέψης του, τη μεθοδολογία, την αδιαμφισβήτητη επιχειρηματολογία, την ευρυμάθεια, τη σύγχρονη αντίληψη αλλά, κυρίως, τη μελλοντική προοπτική. Συχνά επαναλάμβανε στον προφορικό και γραπτό του λόγο, την ανάγκη να ληφθεί υπόψη στο στρατηγικό σχεδιασμό η μέριμνα για τις μελλοντικές ανάγκες του Ρεθύμνου.
Όλα τα έργα που υλοποίησε αλλά κι εκείνα που οραματίστηκε αλλά δεν ευδοκίμησε η εκτέλεσή τους, διαπνέονται από την φιλοσοφία της ανταπόκρισής τους στις επιταγές του μέλλοντος. Αγωνίζονταν να εγκιβωτίσει το παρόν, στο μέλλον. Να διασφαλίσει την ετοιμότητα του Ρεθύμνου στις προκλήσεις που διέβλεπε ότι θα τεθούν, στις ανάγκες που προέβλεπε ότι θα δημιουργηθούν, στο αύριο που αγωνίζονταν να ανιχνεύσει και να εντοπίσει τις άγνωστες πτυχές του.
Η αγωνία του για το μέλλον του Ρεθύμνου αλλά και η συγκρότηση της σκέψης του είναι έκδηλες στο «Ενημερωτικό υπόμνημα για τις επενδυτικές δυνατότητες στην πόλη του Ρεθύμνου» που κατέθεσε το 2002 σε εν δυνάμει επενδυτές, στο πλαίσιο ημερίδας που διοργάνωσε ο Δήμος με προσκεκλημένους επιχειρηματίες απ’ όλη τη χώρα, όπου συμπύκνωσε σε 10 σελίδες, με τεκμηριωμένα επιχειρήματα, έγκυρα στατιστικά στοιχεία, τις αναπτυξιακές δυνατότητες του Ρεθύμνου και κατέθετε τις πρωτοποριακές προτάσεις του προκειμένου να προσελκύσει το επιθυμητό επενδυτικό ενδιαφέρον:
Γήπεδα Γκόλφ στην περιοχή Μαρουλά, «Αθλητικό – Αθλιατρικό κέντρο με προδιαγραφές ολυμπιακών διαστάσεων για την άσκηση αθλητών απ’ όλη την Ευρώπη ακόμη και κατά τα διάρκεια του χειμώνα, το οποίο θα υποστηρίζονταν από τις Ιατρικές Σχολές της Κολωνίας και του Ηρακλείου Κρήτης, στην ίδια περιοχή, «Χωριό Χειμερινής Διαμονής για την Τρίτη Ηλικία» σε διαθέσιμο δημοτικό χώρο, «Αρχαιολογικό – Μυθολογικό πάρκο ‘Mytho – Land’ ή ‘Mino-Land’, που θα παρουσιάζει με σύγχρονα τεχνολογικά μέσα την ιστορική διαδρομή της Κρήτης, με τη σύμπραξη της Αρχαιολογικής Σχολής του Π.Κ και τη συνδρομή ελλήνων και ξένων επιστημόνων, «Φυτολογικό Πάρκο» που θα αναδείκνυε τον φυτικό πλούτο του νησιού, Υπόγεια Γκαράζ, Εκθεσιακό – Συνεδριακό Κέντρο», «Μονάδα Υγείας και Κρητικής Διατροφής», συνέθεταν ένα πλέγμα προτάσεων, καινοτόμων για την εποχή τους, που ενέπλεκαν την Επιστήμη με τον Πολιτισμό, το Περιβάλλον και τον Τουρισμό.
Αν αναλογιστούμε πως αυτές οι προτάσεις διατυπώθηκαν δέκα εννέα χρόνια πριν, θα συνειδητοποιήσουμε την πρωτοποριακή ματιά του Δημήτρη Αρχοντάκη και την πολυεδρικότητα του οράματός του.
Δεν του αρκούσε η χωροταξική θέση του Ρεθύμνου στο κέντρο της Κρήτης. Ήθελε να το μεταμορφώσει σε κέντρο της Μεσογείου. Σε μια πόλη ελκυστική, φιλόξενη, λειτουργική, για κατοίκους κι επισκέπτες, σ’ ένα τόπο που οι πολλές δυνατότητες του φυσικού του περιβάλλοντος και του ανθρώπινου δυναμικού του, θα συμπορεύονταν με αρμονία και ισορροπία.
Επέμενε στην ισόρροπη ανάπτυξη. Μιλούσε συχνά για εξισορρόπηση των αναπτυξιακών τομέων ώστε η εξέλιξη του ενός να μην εξωθεί σε ατροφία και υποβάθμιση τον άλλο, όπως για παράδειγμα συνέβη με την τουριστική ανάπτυξη που αποθάρρυνε την ενασχόληση με τον πρωτογενή τομέα.
Στο βιβλίο του «Το Ρέθυμνο του Μέλλοντος», που εξέδωσε το 2005, ανήσυχος για τη διαφαινόμενη οικονομική κρίση, και τη διαπιστωμένη πτωτική τάση των ποσοτικών δεικτών Τουρισμού, αναγνωρίζει κανείς τη διορατικότητά του που επιβεβαιώνεται στον ίδιο του το λόγο: «βλέποντας τον ορίζοντα της χώρας μας να σκοτεινιάζει και ακούγοντας τις πρώτες υπόκωφες βροντές», θα μιλήσω μια και «…δεν θα μπορούσα να σωπάσω βλέποντας το κακό να προχωρεί προς τους πολίτες» λέει χρησιμοποιώντας τα λόγια του Σοφοκλή.
Σε αυτό το βιβλίο, που με τόση προνοητικότητα συνέγραψε, παραθέτει πλούτο στατιστικών στοιχείων και προτάσεων, για να κάνει το Ρέθυμνο το αναγκαίο «αναπτυξιακό άλμα». Από τις πρώτες κιόλας σελίδες του, με τόλμη και χωρίς να μασάει τα λόγια του καλεί τους Έλληνες και τους Ρεθυμνιώτες να απεγκλωβιστούν από την «αφελή», όπως την αποκαλεί, «αισιοδοξία και μακαριότητα τους, να συνειδητοποιήσουν την εμφανή χαμηλή ανταγωνιστικότητα της χώρας στον αδυσώπητο και ταχύτατα εξελισσόμενο διεθνή ανταγωνισμό και να αφήσουν τις στενόκαρδες και αντιαναπτυξιακές μικροκομματικές και μικροπροσωπικές πρακτικές όταν πρόκειται για την ανάπτυξη του Ρεθύμνου».
Λέγοντας «πικρές αλήθειες» για την, διαχρονικά επιχειρούμενη εκ μέρους των Κυβερνήσεων, εργαλειακή διαχείριση των αναπτυξιακών κεφαλαίων της χώρας προκειμένου να ικανοποιήσουν κομματικές ανάγκες, αποκαλώντας τον κρατικό μηχανισμό «άθροισμα αναρίθμητων μικρών και μεγάλων προσωπικών φέουδων», καταγγέλλοντας «το συνδυασμό υπαλληλικής φεουδαρχίας, θεσμικής γραφειοκρατίας και όχι σπάνια διαφθοράς» και, τέλος, την εκούσια υποταγή των πολιτών σε μικροκομματικά συμφέροντα και προσωπικές επιδιώξεις, θέτει το ζωτικό δίλημμα: «επιτυχία ή οπισθοδρόμηση;» Ερώτημα διαχρονικά επίκαιρο, αλλά ιδιαίτερα επιτακτικό σήμερα αφού η κρίση της πανδημίας, μας εξωθεί όλους σε επαναξιολόγηση και ανακατάταξη των αξιών και των προτεραιοτήτων μας, ακόμη και στην αλλαγή του αξιακού μας κώδικα ενώ ανέδειξε την αναγκαιότητα αναδιάρθρωσης βασικών δομών και επιλογών μας, όπως το δημόσιο σύστημα υγείας η απελευθέρωση του δημόσιου χώρου για την εξυπηρέτηση των πραγματικών ανθρώπινων αναγκών.
Σήμερα πλέον, η κάθε μας επιλογή, έχει μια επιπλέον βαρύτητα αφού μπορεί να καθορίσει το παρόν και να υποθηκεύσει ή να διασφαλίσει το μέλλον όχι μόνον το δικό μας αλλά όλης της κοινωνίας .
Ο Δημήτρης Αρχοντάκης λοιπόν δεν δίστασε να δοκιμαστεί και να θέσει εαυτόν στην κρίση του χρόνου και της ιστορίας, καταθέτοντας με παρρησία κι ευθύτητα τις σκέψεις του σε κείμενα , που γραφότανε στο περιθώριο του λιγοστού διαθέσιμου χρόνου που τους επέτρεπαν οι υπηρεσιακές του υποχρεώσεις δηλαδή τις πρώτες πρωϊνές ώρες. Γνώριζε καλά πως ένα στείρο, άγονο «κατηγορώ» προς πάσα κατεύθυνση, ούτε αποτελεσματικό είναι ούτε την πρόοδο υπηρετεί. Ήξερε και από τα πολλά προσωπικά του βιώματα καθ’ όλη τη δημαρχιακή του διαδρομή, πως είναι εύκολο ν’ ασκεί κανείς κριτική, αλλά δύσκολο να κάνει σοβαρές προτάσεις.
Αναγνωρίζοντας τον πρωταγωνιστικό ρόλο του Τουρισμού στη σταθερή και αειφόρο οικονομική και γενικότερη ανάπτυξη του Ρεθύμνου, είχε θέτει τις προϋποθέσεις της εξέλιξής του που είναι η αξιοποίηση και η ανάδειξη :
Των περιβαλλοντικών και τουριστικών κεφαλαίων αφού «Η Κρήτη είναι το μπαλκόνι της Ευρώπης προς την Αφρική και τη Μέση Ανατολή» έλεγε,
Των ιστορικών και πολιτισμικών κεφαλαίων: Την Παλιά Πόλη, το Ενετικό Λιμάνι, τη Φορτέτζα, τα απειράριθμα βυζαντινά, μεταβυζαντινά και βενετσιάνικα μνημεία, τη λαογραφία του Ρεθύμνου, τη ζωντανή της παράδοση με τη μουσική, το χορό και τα τραγούδια της.
Των ξενοδοχειακών υποδομών
Της ευρύτερης διεθνούς αναγνώριση Ρεθύμνου και
Των ανθρώπων του.
Η Ανάπτυξη, σύμφωνα με τον Δημήτρη Αρχοντάκη είχε συγκεκριμένες τεχνικές προδιαγραφές που αποτυπώνονταν σε μεγάλα δημόσια και ιδιωτικά έργα και στην πολεοδομική ανασυγκρότηση του Ρεθύμνου:
Οφείλουμε να παραδεχτούμε με την ασφάλεια της χρονικής απόστασης πως οι κατατεθείσες το 2005 σε βιβλίο σκέψεις του Δημήτρη Αρχοντάκη, εκτός του ότι αποτυπώνουν την αναμφισβήτητη αγάπη του για το Ρέθυμνο έχουν μια προστιθέμενη αξία: Αποτελούν ένα χρήσιμο πολιτικό μεθοδολογικό εγχειρίδιο, ένα πολύτιμο έργο για κάθε αυτοδιοικητικό ή απλό πολίτη που νοιάζεται για το Ρέθυμνο . Μέσα από τις σελίδες του, αντιλαμβανόμαστε και κατανοούμε βαθύτερα τη φιλοσοφία που υιοθέτησε, τη στρατηγική που ακολούθησε για τα έργα που εκτέλεσε στο Ρέθυμνο αλλά και τη στόχευση, την οποία συμμεριστήκαμε και ενσωματώσαμε κι εμείς ως διάδοχος δημοτική αρχή, στον επακόλουθο αναπτυξιακό σχεδιασμό για το Ρέθυμνο, πιστοί στην αρχή της συνέχειας, της εμπιστοσύνης και του σεβασμού στο έργο του προκατόχου μας , αρχές που συνήθως δεν μας τις διδάσκει το κεντρικό πολιτικό σύστημα.
Αρκετά από αυτά που είχε οραματιστεί, πραγματοποιήθηκαν ή έχουν δρομολογηθεί να γίνουν στο άμεσο μέλλον:
• Η συνολική ανάπλαση της βόρειας παραλιακής ζώνης από το Λύκειο Ελληνίδων μέχρι το Περλ, και η αναβάθμιση των περιοχών που είναι οι τρεις είσοδοι της πόλης υλοποιήθηκαν.
• Το λιμάνι, για το οποίο είχε προβλέψει από το 2005 τη δυσκολία μεταφοράς του αλλά και την αναγκαιότητα της προστασίας του, είναι έτοιμο και ώριμο να ενταχθεί σε χρηματοδοτικό πρόγραμμα.
• Η κατασκευή νέου ΒΟΑΚ, για τον οποίο τόσο επέμενε, δρομολογείται όπως με μεγάλη ικανοποίηση ακούσαμε τον Πρωθυπουργό να εξαγγέλει πρόσφατα.
• Η ανέγερση νέου Νοσοκομείου επίσης είναι ορατή ως προοπτική μετά και την παραχώρηση της απαραίτητης έκτασης από το Πανεπιστήμιο Κρήτης, την οποία προσφάτως ενέκρινε ο κ. Πρύτανης και η Σύγκλητος, προς μεγάλη ικανοποίηση της Ρεθυμνιώτικης κοινωνίας.
• Η αξιοποίηση του Φράγματος των Ποταμών σε συστήματα ύδρευσης -άρδευσης του Ρεθύμνου, είναι επίσης σε στάδιο υλοποίησης με μεγάλα έργα που εξασφαλίσαμε πρόσφατα
• Η συστηματική και επιτυχημένη προβολή του Ρεθύμνου ώστε να γίνει διεθνής τουριστικός πόλος έλξης, επιτεύχθηκε σε αξιοπρόσεκτο βαθμό. Συνεχίζουμε την επίμονη προσπάθεια επιμήκυνσης της τουριστικής περιόδου μέσα από την ανάπτυξη εναλλακτικών μορφών Τουρισμού.
Ουσιώδεις παρεμβάσεις που θεωρούσε και θεωρούμε οτι θα συμπληρώσουν τη δυνατότητα μετάβασης του Ρεθύμνου στο επόμενο και αναγκαίο επίπεδο ανάπτυξης είναι ακόμη ζητούμενες. Όπως το Αρχαιολογικό Μουσείο . Είναι θλιβερό το Ρέθυμνο να είναι η μοναδική πόλη, πρωτεύουσα Νομού και μάλιστα με τέτοιο μνημειακό πλούτο και αρχαιολογικά ευρήματα, που στερείται ενός αξιοπρεπούς Κεντρικού Αρχαιολογικού Μουσείου.
Άλλη ουσιωδέστατη έλλειψη είναι η ύπαρξη Συνεδριακών και Πολιτιστικών χώρων που θα δώσουν τη δυνατότητα στο Ρέθυμνο να φιλοξενήσει σπουδαία επιστημονικά και καλλιτεχνικά γεγονότα που θα συμβάλλουν και στην πνευματική ανύψωση του Ρεθύμνου αλλά λειτουργούν και αναγκαία προϋπόθεση για την επιμήκυνση της Τουριστικής περιόδου και την συνεχή λειτουργία της Π. Πόλης.
Δεν είναι άλλωστε τυχαίο ότι οι δημόσιες παρεμβάσεις του στα τελευταία χρόνια αφορούσαν θέματα που ο Δήμος είχε ανακινήσει και προσέτρεξε πρόθυμος με τη γραφίδα του να υποστηρίξει ,με τη γνωστή του διαλεκτική μεθοδικότητα. Γιατί μπορεί το σώμα να ασθενούσε αλλά η πνευματική του διαύγεια ήταν αξιοζήλευτη μέχρι την τελευταία ημέρα της ζωής του.
Η πρώτη φορά που παρενέβη ήταν, όταν εγέρθηκε το ζήτημα της αξιοποίησης, του κτιρίου των Φυλακών, ο Προμαχώνας του Φρουρίου ή Ριβελίνο (RIVELLINO) κατά τους Ενετούς, το οποίο από το 1969, έτος κατάργησης των φυλακών του Ρεθύμνου που στεγάζονταν εκεί λειτούργησε με δικές του ενέργειες ως προσωρινό αρχαιολογικό μουσείο μέχρι που κρίθηκε ακατάλληλο λόγω σοβαρών στατικών προβλημάτων και έκτοτε είναι εγκαταλελειμμένο στη φθορά του χρόνου.
Παρά τις επίμονες προσπάθειες και διεκδικήσεις μας, δυστυχώς δεν έχουμε καταφέρει, παρότι έχει ο Δήμος αποδεδειγμένα καταβάλλει το ήμισυ της αξίας του, να συνεννοηθούμε με το ΥΠΠΟ, ώστε να μας εγκρίνει την παραχώρηση χρήσης του για να γίνει, σύμφωνα με το σχεδιασμό του Δήμου, ένα μεσαίου μεγέθους συνεδριακό – πολιτιστικό κέντρο που θα προσέδιδε μια προστιθέμενη αξία και μια σοβαρή αναπτυξιακή ανάσα στην Παλιά Πόλη, συμβάλλοντας καθόλη τη διάρκεια του χρόνου στην επέκταση των δυνατοτήτων και δραστηριοτήτων της, προσελκύοντας επιστήμονες, ερευνητές κ.α. Όλα αυτά τα πρωτότυπα έγγραφα, που ανασύραμε από τα αρχεία του Δήμου και ταξινομήσαμε, αναζητώντας στοιχεία για να τεκμηριώσουμε το δίκαιο αίτημά μας , τα εγχειρήσαμε στον τ. Δήμαρχο, προκειμένου να συντάξει την τεκμηριωμένη, όπως πάντα, παρέμβαση του επ’ αυτού, και να τη θέσει στη διάθεση της κοινής γνώμης, μέσω δημοσιευμάτων που έκανε.
Ελπίζω να εξελιχθεί το θέμα σύμφωνα με το σχεδιασμό μας, και τότε δικαιωματικά θα πρέπει αυτό το νέο Συνεδριακό – Πολιτιστικό Κέντρο που θα δημιουργηθεί στο κτίσμα του Προμαχώνα της Φορτέτζας, να έχει τιμής ένεκεν το όνομα του Δημήτρη Αρχοντάκη.
Η δεύτερη φορά που παρενέβη ήταν πάλι λίγες ημέρες πριν την αποδημία του, όταν τεκμηρίωσε την άποψή του για την εξαρχής κατασκευή νέου Αμφιθέατρου στο Πανεπιστήμιό μας, αντί την αποπεράτωση της εγκαταλελειμμένης επί τόσα χρόνια παλαιάς κατασκευής. Δε θα πω περισσότερα και εύχομαι να μη χρειαστεί να το κάνω ούτε στο μέλλον, απλά χαιρετίζω την πρόσφατα εκφρασθείσα διάθεση της Συγκλήτου να τεθούν και οι δύο λύσεις στον ανταγωνιστικό διάλογο.
Γενικά τον τιμώμενο τον συγκινούσε και τον συνήγειρε οποιοδήποτε θέμα σχετικό με το Πανεπιστήμιο μας, το οποίο, μαζί με το Πολυτεχνείο θεωρούσε οτι θα έπρεπε να λειτουργούν ως «στρατηγεία ανάπτυξης» για όλη την Κρήτη
Αναμφισβήτητα η συμβολή του σε αυτή τη σπουδαία κατάκτηση του Ρεθύμνου ήταν καταλυτική. Κατάφερε μαζί με άλλους φωτισμένους συντοπίτες μας, να εμπνεύσουν όλους τους Ρεθεμνιώτες να στηρίξουν την ίδρυση του Πανεπιστημίου με διεκδικήσεις και γενναιόδωρες δωρεές σε γη και χρήμα, να κάνουν το Πανεπιστήμιο προσωπική τους υπόθεση. Προκύπτει από τη σύνθεσή τους,ότι στις επιτροπές σχεδιασμού και διεκδίκησης, παραμερίζονταν όλες οι πολιτικές και ιδεολογικές διαφορές και οι συνομιλητές συνεργάζονταν για τον μεγάλο κοινό στόχο. Είχε βέβαια τη τύχη να συνεργαστεί και να συνεγείρει άξιους Ρεθεμνιώτες που διέπρεπαν στις Επιστήμες και το Επιχειρείν και έτσι το αρχικά ανέφικτο εγχείρημά τους να ιδρυθεί το Πανεπιστήμιο Κρήτης με έδρα το Ρέθυμνο, να στεφθεί με επιτυχία παρά την αποψίλωση σχολών που υπέστη και τη σφοδρή αντίσταση του Ηρακλείου.
Κάποτε θα πρέπει να ειπωθεί η ιστορία του Πανεπιστημίου μας και οι διαρκείς αγώνες που χρειάστηκαν αλλά και χρειάζονται για την ενδυνάμωση και περαιτέρω ανάπτυξή του. Θα είναι άλλο ένα τιμητικό μνημόσυνο και για τον τιμώμενο αλλά και άλλους πολλούς που δεν ξέρομε καν τη συμβολή τους. Πάντως, και συγκρατήστε τη χρονολογία, ο Γεώργιος Δρανδάκης από το 1976 είχε γράψει ότι θα ήταν πολύ άδικο να μην τιμηθούν ο Δημήτρης Αρχοντάκης και ο Γ.Κουρμούλης για την τεράστια συμβολή τους στην ίδρυση και την εξέλιξη του Πανεπιστημίου.
Ο Δημήτρης Αρχοντάκης όμως δεν έπαψε ποτέ να είναι συγχρόνως ένας φωτισμένος δάσκαλος. Όχι μόνον στους μαθητές του φροντιστηρίου του αλλά και σε συναδέλφους του της Αυτοδιοίκησης. Πρόθυμα μοιραζόταν το απόσταγμα της γνώσης και των εμπειριών του. Πάντοτε είχε κάτι καινούριο να πει, καλοζυγισμένο, φιλτραρισμένο από τη λογική και την οξυδέρκεια του, ενδεδυμένο με την ευγένεια που τον χαρακτήριζε. Όχι μόνον δίσταζε αλλά επιδίωκε να γίνει και μαθητής. Σέβονταν τη γνώση και την κατάρτιση του άλλου, διψούσε να μάθει, να ενημερωθεί να αποκτήσει επαρκή εικόνα του κάθε επιστημονικού πεδίου ώστε να λάβει τις κατάλληλες, ωφελιμότερες για το σχεδιασμό και τα έργα του αποφάσεις.
Τρυγούσε σαν ακούραστη μέλισσα τα άνθη της γνώσης από όποια πηγή κι αν προέρχονταν: από τους συνεργάτες του, τους ειδικούς επιστήμονες, τους απλούς ανθρώπους της διπλανής πόρτας που τον επισκέπτονταν και συνομιλούσαν μαζί του.
Για κείνον η γνώση ήταν δύναμη, προϋπόθεση και συνθήκη ποιοτικής ζωής. Δεν άφηνε τίποτε στην τύχη. Ούτε του χαρίστηκε ποτέ τίποτα. Ήξερε πως ο δρόμος για τη δημιουργία και την επιτυχία, ουδέποτε ήταν εύκολος ή ασφαλής: απαιτούσε μόχθο, επίμονη προσπάθεια, μελέτη, φαντασία, ανάληψη ευθύνης. Είχε έγκαιρα συνειδητοποιήσει ότι τίποτα δεν θα μπορούσε να επιτύχει χωρίς να ενσωματώσει στη μεθοδολογία του την ειλικρινή δημόσια διαβούλευση. Γιατί πώς αλλιώς θα κατάφερνε να πείσει τους Ρεθεμνιώτες που δεν είχαν ασκηθεί στην υπομονή, να συναινέσουν και να αποδεχθούν την οικονομική επιβάρυνση των επιχειρήσεών τους, την όχληση και την εκτεταμένη αναστάτωση που προκάλεσαν στην καθημερινότητα τους, επί πολλούς μήνες, τα έργα ανάπλασης της Παλιάς Πόλης.
Προηγήθηκαν απειράριθμες συνελεύσεις και δημόσιες συζητήσεις με εκπροσώπους του ντόπιου επιχειρηματικού και εμπορικού κλάδου, με κατοίκους του Ιστορικού κέντρου, με εκπροσώπους των Υπουργείων Πολιτισμού και ΠΕΧΩΔΕ, του ΕΟΤ, της Περιφέρειας και πολλών άλλων κεντρικών θεσμικών φορέων, τους οποίους ενέπλεξε στην προγραμματική σύμβαση για την Παλιά Πόλη προκειμένου να συστρατευτούν άπαντες οι αρμόδιοι και οι ενδιαφερόμενοι στο σημαντικό αυτό εγχείρημα.
Ο Δημήτρης Αρχοντάκης διέθετε όλες τις απαιτούμενες ικανότητες, τη γνώση, την εμπειρία, την ευφυΐα, την έμφυτη ευγένεια, την ισχυρή και συνάμα ελκυστική προσωπικότητα, την ικανότητα να εμπνέει το σεβασμό και την εμπιστοσύνη, την πειθώ, την αποφασιστικότητα και τη μεταδοτικότητα για να κάνει μια επιτυχημένη ακαδημαϊκή ή και πολιτική καριέρα. Δεν επέλεξε καμία από τις δυο, παρότι από τα πρώτα κιόλας χρόνια της δημαρχιακής του διαδρομής, διαφάνηκαν τα προσόντα του, σαφώς ενισχυμένα από την υψηλή εγκύκλια μόρφωση του, την εργατικότητα και την αποτελεσματικότητα του. Συνειδητά αφιερώθηκε στο Δήμο μας.
Συνήθως όλοι μιλούν μόνο για το έργο ενός Δημάρχου, ιδιαίτερα μάλιστα όταν αυτό έχει τόσο ευδιάκριτο, θετικό αποτύπωμα στον τόπο του, όπως του τιμώμενου. Υπάρχει όμως παράλληλα και ο Άνθρωπος που έχει ανάγκες, αδυναμίες, υποχρεώσεις, αλλά και μια οικογένεια, και παιδιά, των οποίων συχνά αγνοείται η συνεισφορά τους.
Η οικία του Δημήτρη Αρχοντάκη ήταν διαρκώς και από πολλούς προσπελάσιμη, καθημερινά. Εργαζόμενους, συναδέλφους του, φίλους, συγγενείς. Χωρίς ωράριο, χωρίς να λαμβάνονται υπόψη οι ώρες κοινής ησυχίας και ανάπαυσης . Κι η οικογένεια του ήταν πάντα εκεί, πρόθυμη να υποδεχθεί, να καλωσορίσει, να συντροφεύσει την ώρα της αναμονής, να ξεπροβοδίσει.
Αδιαμαρτύρητα, αγόγγυστα για αυτή την ακούσια μα εν πολλοίς επιτρεπόμενης παραβίαση της ιδιωτικότητας, που πλέον έμοιαζε με φυσική και αυτονόητη αφού ο χρόνος του Δημάρχου, είναι πάντα λίγος και ανεπαρκής για την εξυπηρέτηση των υποχρεώσεων του. Τα παιδιά του μεγάλωσαν πλάι σ έναν πατέρα που θαύμαζαν όλοι, ικανό, εργατικό και δημιουργικό αλλά που δεν μπορούσαν να χαρούν όσο θα ήθελαν αφού τον μοιράζονταν με ολάκερη την πόλη. Ευτυχώς, υπήρχε δίπλα του μια αφοσιωμένη σύζυγος και καλή και άξια μητέρα, η σύντροφος της ζωής του Αργη Ανδρουλιδάκη – Αρχοντάκη που υπερκάλυπτε το κενό της επιβεβλημένης απουσίας του, προσφέροντας αφειδώλευτα την ασφάλεια, την αγάπη, τη στήριξη και την διαρκή παρουσία που χρειάζονταν για να γίνουν οι σημερινοί επιτυχημένοι σε όλους τους τομείς, πολίτες και άνθρωποι.
Αλλά και Το ψυχικό κόστος ενός Δημάρχου, είναι επίσης αποσμέτρητο. Μόνον όσοι βιώνουν την πρόκληση της εξισορρόπησης του δημοσίου συμφέροντος και του κοινού καλού με τις προσωπικές ανάγκες αλλά και τις ατομικές επιδιώξεις των πολιτών, που συχνά εκδηλώνονται επιτακτικά, χωρίς να διακυβευτούν, να κλονιστούν και να διαρρηχθούν σχέσεις ζωής , φιλικές, επαγγελματικές ή ακόμη και συγγενικοί δεσμοί, μπορούν να καταλάβουν το βαθμό δυσκολίας και το ψυχικό σθένος που απαιτείται για να τη διατήρηση εύθραυστων ισορροπιών και πόσο απαιτητική και ψυχοφθόρα είναι κάθε φορά μια επιλογή η οποία εξ ορισμού φέρει στον πυρήνα της την απόρριψη κάποιων άλλων.
Όσο για το βιολογικό κόστος, ο αείμνηστος Δήμαρχος Ρεθύμνης, παρότι δεν συνήθισε να μεμψιμοιρεί ούτε να μετανιώνει, έλεγε συχνά ότι εξάντλησε τα βιολογικά του αποθέματα, ότι τα σπατάλησε, με αποτέλεσμα να δυσκολεύεται να διαχειριστεί οργανικά τις περιπέτειες της υγείας του. Ο λιγοστός ύπνος, η διαρκής εγρήγορση, το άγχος, διαρκείς και έντονες συναισθηματικές εναλλαγές ανησυχίας και ικανοποίησης, απογοήτευσης και ευχαρίστησης, πληρότητας και ανεπάρκειας, επιτυχίας και ήττας, αποσυντονίζουν το βιολογικό σύστημα, προκαλώντας μη ανατρέψιμες φθορές.
Όσο κι αν ακουστεί οξύμωρο, επιτρέψτε μου να σας διαβεβαιώσω ότι η ζωή του Δημάρχου είναι ένας δρόμος μοναχικός. Ακόμη κι αν ευτυχήσει να έχει καλούς συνεργάτες, ικανούς δραστήριους, δοτικούς, πρόθυμους να υπερασπιστούν δύσκολες επιλογές και να συμμεριστούν απαιτητικά οράματα ο Δήμαρχος είναι μόνος, τη κρίσιμη ώρα των μεγάλων αποφάσεων, την ώρα της ανάληψης ευθύνης, ακόμη και όταν δεν του αναλογεί εξ ολοκλήρου ή και καθόλου, αλλά ως πολιτικός προϊστάμενος ή ως επικεφαλής, οφείλει να την αναλάβει προσωπικά. Κανείς και τίποτα δεν μπορεί να του εγγυηθεί την επιτυχία και ασφάλεια του, να του διασφαλίσει το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα της επιλογής του. Από την ημέρα της εκλογής του μέχρι και το τέλος της ζωής νοιώθει ότι είναι φορέας ενός απαιτητικού φορτίου, που τον υποχρεώνει να παρεμβαίνει όποτε αισθάνεται χρήσιμος. Και το έκανε ο τιμώμενος μέχρι και τις τελευταίες ημέρες της ζωής του .
Ο εκλιπών λοιπόν το γνώριζε καλά μια και είχε και εκείνος τη μοίρα σπουδαίων πολιτικών ανδρών της χώρας μας. Διέγραψε μεν μια αξιοζήλευτη, από άποψη παραγόμενου έργου αυτοδιοικητική διαδρομή, αλλά και βίωσε και την αδικία και την αγνωμοσύνη, καθώς και μια πολύχρονη, εξουθενωτική δικαστική περιπέτεια από την οποία βγήκε μεν ηθικά νικητής, αλλά με μεγάλο κόστος για την ψυχική και βιολογική του υγεία.
Μακάρι ο τιμώμενος να ήταν απόψε κοντά μας. Μας λείπει ο λόγος του. Θα ήταν πολύ σημαντικό να τον ακούγαμε να λέει με τη δική του σοφία, την κατασταλαγμένη εμπειρία και τη βαθιά γνώση, την άποψή του για το πώς θα κάνουμε σταθερό βηματισμό στο μέλλον, το μετέωρο βήμα μας μέσα σε τούτη την πρωτοφανή κρίση,. Πώς θα παραμείνουμε συγκροτημένοι, αποφασισμένοι, ενωμένοι και με τις κεραίες μας διαρκώς αναπεπταμένες για να γίνουμε ασφαλείς γέφυρες κι αξιόπιστοι εγγυητές του μέλλοντος των παιδιών μας.
Η μόνη σκέψη που μας χαροποιεί είναι ότι πρόλαβε να νοιώσει την ικανοποίηση της αναγνώρισης και αποδοχής του έργου του από το σύνολο του Δημοτικού Συμβουλίου και της πρόθεσης όλων των μελών του ανεξαρτήτως πολιτικών αφετηριών να του αποδώσουμε την οφειλόμενη τιμή όσο ήταν εν ζωή.
Τα σχόλια είναι κλειστά.