O κορονοϊός της Covid πιθανότατα μεταδόθηκε στον άνθρωπο μέσω του εμπορίου άγριων ζώων στην Κίνα, εκτιμά νέα γενετική μελέτη, η οποία όμως δεν αρκεί για να διαψευστεί η θεωρία της διαρροής από εργαστήριο.
Οι υποστηρικτές του σεναρίου ότι ο ιός SARS-CoV-2 διέρρευσε από το Εργαστήριο Ιολογίας της Γουχάν, εκεί όπου καταγράφηκαν τα πρώτα κρούσματα, επισημαίνουν εδώ και καιρό ότι η κινεζική πόλη απέχει χιλιάδες χιλιόμετρα από τις σπηλιές όπου ζουν οι νυχτερίδες από τις οποίες προήλθε ο ιός.
Ωστόσο η νέα μελέτη, η οποία δημοσιεύεται στην έγκριτη επιθεώρηση Cell, δείχνει ότι ο SARS-CoV-2 θα μπορούσε να καλύψει αυτή την απόσταση μολύνοντας άγρια ζώα που μεταφέρθηκαν στην Γουχάν από τη δυτική Κίνα ή το βόρειο Λάος.
Το σενάριο, λένε οι ερευνητές, είναι ιδιαίτερα πιθανό αν σκεφτεί κανείς ότι ο συγγενικός ιός του SARS, ο οποίος πρωτοεμφανίστηκε στην Κίνα τη δεκαετία του 2000 και εξαπλώθηκε σε 33 χώρες, είχε ακολουθήσει μια αντίστοιχη διαδρομή από τις νυχτερίδες στον άνθρωπο μέσω του εμπορίου άγριων ζώων.
Οι περιπτώσεις του SARS και της Covid-19 «είναι εξαιρετικά παρόμοιες» σχολίασε στους New York Times ο Τζόναθαν Πέκαρ του Πανεπιστημίου του Εδιμβούργου, μέλος της ερευνητικής ομάδας.
Στην αγορά της Γουχάν είναι γνωστό ότι πωλούνταν μια ποικιλία άγριων ειδών, από τα οποία όμως δεν λήφθηκαν δείγματα εγκαίρως για να υπάρχει σαφή εικόνα,.
«Όταν κανείς πουλά άγρια ζώα στην καρδιά μιας πόλης είναι αναμενόμενο να ξεσπούν ενίοτε επιδημίες» δήλωσε ο Μάικλ Γουόρομπεϊ του Πανεπιστημίου της Αριζόνα, επίσης μέλος της συντακτικής ομάδας.
Από τις νυχτερίδες στην Γουχάν
Τόσο ο ιός SARS-CoV-1 που προκαλεί το SARS όσο και ο SARS-CoV-2 που προκαλεί Covid-19 πιστεύεται ότι προέρχονται από ασιατικές νυχτερίδες της οικογένειας Rhinolophus.
Η μελέτη εξέτασε τα γονιδιώματα των ιών του SARS και της Covid-19 μαζί με 248 συγγενικούς κορονοϊούς από νυχτερίδες και άλλα θηλαστικά. Η ανάλυση επέτρεψε στους ερευνητές να ιχνηλατήσουν την εξελικτική ιστορία των ιών πριν μεταπηδήσουν στον άνθρωπο.
Τα αποτελέσματα δείχνουν ότι οι προγονικοί ιοί των δύο ασθενειών κυκλοφορούσαν για χιλιετίες στη Δυτική Κίνα και τη Νοτιοανατολική Ασία. Στη διάρκεια αυτής της περιόδου, εξαπλώνονταν με την ίδια ταχύτητα που ταξιδεύουν οι νυχτερίδες της οικογένειας , ανέφεραν οι ερευνητές σε δελτίο Τύπου.
Σε κάποιες περιπτώσεις, η ίδια νυχτερίδα μπορεί να μολυνθεί ταυτόχρονα από δύο διαφορετικούς κορονοϊούς, οπότε οι δύο ιοί μπορεί να ανασυνδυαστούν μεταξύ τους και να δώσουν έναν νέο ιό με διαφορετικά χαρακτηριστικά.
Σύμφωνα με τη μελέτη, ο SARS-CoV-2 προέκυψε από ένα συμβάν ανασυνδυασμού 5 με 7 χρόνια πριν ξεσπάσει η πανδημία. Αυτό εκτιμάται ότι συνέβη στη δυτική Κίνα ή το βόρειο Λάος, χιλιάδες χιλιόμετρα από την Γουχάν.
Δεδομένου ότι η απόσταση είναι μεγάλη, οι ιοί είναι απίθανο να μεταφέρθηκαν στην πόλη από νυχτερίδες μέσα σε λίγα χρόνια, λένε οι ερευνητές. Το πιθανότερο είναι ότι οι ιοί μεταπήδησαν από τις νυχτερίδες σε άλλα θηλαστικά που μεταφέρθηκαν τελικά στην αγορά της Γουχάν.
Αυτό σημαίνει ότι η πανδημία Covid-19 ήταν μια επανάληψη της κρίσης του SARS, του οποίου ο ιός πιστεύεται ότι μεταδόθηκε στον άνθρωπο μέσω άγριων ζώων που πωλούνταν στη νοτιοδυτική Κίνα, όπως ο νυκτηρευτής ή «σκύλος ρακούν».
Σύμφωνα με τους ερευνητές, η ομοιότητα των δύο περιπτώσεων έρχεται σε αντίθεση με την ιδέα ότι το SARS είχε φυσική προέλευση ενώ η Covid-19 διέρρευσε από εργαστήριο.
Όπως υποστηρίζουν στην ανακοίνωσή τους, η μελέτη προσφέρει τις «ισχυρότερες μέχρι στιγμής ενδείξεις» ότι η Covid-19 είχε φυσική προέλευση.
Ανεξάρτητοι ερευνητές δήλωσαν ωστόσο στους New York Times ότι τα ευρήματα δεν αποκλείουν το ενδεχόμενο διαρροής από εργαστήριο.
Συμφώνησαν πάντως ότι οι μελέτες αυτού του είδους είναι χρήσιμες για την πρόληψη νέων πανδημιών.
Η πώληση άγριων ζώων μέσα σε αστικά κέντρα σίγουρα δεν είναι καλή ιδέα.
Μετά το ξέσπασμα της πανδημίας, η Κίνα απαγόρευσε το κυνήγι, το εμπόριο και την κατανάλωση άγριων χερσαίων ζώων.
Από τις νυχτερίδες στην Γουχάν
