Η Κνωσός υποδέχθηκε και φέτος τα περισσότερα οργανωμένα γκρουπ, αλλά και το μεγαλύτερο κύμα των επιβατών κρουαζιερόπλοιων.
«Η αρχή της σεζόν ήταν αδύναμη, το φινάλε ισορρόπησε»
Η φετινή χρονιά στην Κρήτη ξεκίνησε «τρομακτικά» αδύναμα τον Μάιο–Ιούνιο, αλλά ανέκαμψε αισθητά από Σεπτέμβριο και Οκτώβριο, εξισορροπώντας μέρος της απώλειας. Η εικόνα όμως δεν ήταν ομοιόμορφη: η Κνωσός δέχτηκε πολύ μεγάλη πίεση, ενώ πολλά περιφερειακά μουσεία και μνημεία δέχτηκαν πολλοί λιγότερους επισκέπτες απ’ όσο θα τους άξιζε.
«Αν δεν υπάρχουν οργανωμένα γκρουπ, δεν αυξάνεται η επισκεψιμότητα, κι αυτά φέτος περιορίστηκαν στις κλασικές διαδρομές», σημειώνει η Ελένη Σαμαριτάκη, πρόεδρος του Σωματείου Επαγγελματιών Ξεναγών Κρήτης & Σαντορίνης.
Η Κνωσός, ως «ναυαρχίδα», κράτησε τους ρυθμούς. Εκεί έφτασαν φέτος τα περισσότερα οργανωμένα γκρουπ, αλλά και το μεγαλύτερο κύμα των κρουαζιερόπλοιων.
«Είχαμε πρόσφατα μια μέρα με πέντε κρουαζιερόπλοια ταυτόχρονα. Περίπου 5.000 επισκέπτες βρέθηκαν στην Κνωσό μέσα σε λίγες ώρες», αναφέρει η κ. Σαμαριτάκη. «Ούτε ο κόσμος ευχαριστήθηκε, ούτε η ξενάγηση απέδωσε. Χρειάζεται να μοιράζεται η ροή, ένα μέρος να πηγαίνει και στη Φαιστό ή σε άλλους χώρους, για να μη στενάζει ένας αρχαιολογικός τόπος».
Την ίδια ώρα, η Σπιναλόγκα (φωτό) κατέγραψε υποχώρηση, με πολλούς να τη συνδέουν με την απότομη αύξηση του εισιτηρίου από 8 σε 20 ευρώ. «Τα ταξιδιωτικά γραφεία, για να μη φουσκώσει το τελικό κόστος, συχνά περιορίζονται σε μια βόλτα γύρω από το νησί. Μπορεί τα έσοδα να βγαίνουν τα ίδια, αλλά η αλλαγή ήταν απότομη και επηρέασε τη ζήτηση», σημειώνει.
Το μεγαλύτερο πρόβλημα, ωστόσο, δεν είναι μεμονωμένο. «Αν δεν υπάρχουν οργανωμένα γκρουπ, δεν αυξάνεται η επισκεψιμότητα, κι αυτά φέτος μειώθηκαν στις μη κλασικές διαδρομές. Οι περισσότερες εκδρομές έμειναν στα στάνταρ: Κνωσός, Σπιναλόγκα, μια βόλτα σε Ρέθυμνο και Χανιά».
Έτσι, μερικά από τα πιο όμορφα και προσεγμένα μουσεία του νησιού είδαν λιγότερο κόσμο από όσο τους αξίζει. «Η Ελεύθερνα (φωτό) είναι διαμάντι, το ίδιο και το Μουσείο Μεσαράς ή το νέο Μουσείο Αγίου Νικολάου. Έχουν όλες τις προδιαγραφές, μουσειολογικά και οργανωτικά. Κι όμως, δεν έχουν την επισκεψιμότητα που θα περίμενε κανείς», λέει.
Παλαιότερες περιηγήσεις, όπως η κλασική Γόρτυνα–Φαιστός–Μάταλα, έχουν σε αρκετές περιπτώσεις «κουρευτεί» και πλέον πάνε μόνο για μπάνιο, με τις στάσεις σε αρχαιολογικούς χώρους να αφαιρούνται.
«Η Αρχαία Λατώ έχει ελάχιστη κίνηση. Στον αντίποδα, προτιμάται η Σπιναλόγκα με στάση στον Άγιο Νικόλαο, κι ούτε καν γίνεται πάντα ξενάγηση πάνω στο νησί, γιατί κάποιοι μένουν εκτός φρουρίου για να εξοικονομήσουν χρήματα».
Πέρα από τον σχεδιασμό των εκδρομών, αισθητική είναι η μείωση και λόγω της οικονομικής κρίσης και του budget των επισκεπτών. «Οι επισκέπτες αντιμετωπίζουν οικονομικές πιέσεις. Δεν είχαν το budget των προηγούμενων ετών: μικρότερες διακοπές, λιγότερες εκδρομές, μεγαλύτερη στροφή σε all inclusive», περιγράφει η πρόεδρος.
«Το βλέπουμε στις επιλογές τους και φυσικά έχει αντίκτυπο και στη δική μας δουλειά».
Οι μεμονωμένοι ταξιδιώτες, παρότι πιο πρόθυμοι να ψάξουν τοπίο, χωριά, γεύσεις και να “νιώσουν” την Κρήτη, έχουν συνήθως 5–10 μέρες στη διάθεσή τους και κάνουν μία-δύο οργανωμένες εξορμήσεις.
«Υπάρχει και ζήτηση για ιδιωτικές ξεναγήσεις με βανάκια. Κάποιες είναι άψογες, κάποιες όμως γίνονται χωρίς την απαιτούμενη κατάρτιση. Επιτρέψτε μου να αμφιβάλλω για το επίπεδο των υπηρεσιών σε ορισμένες περιπτώσεις», σημειώνει με ειλικρίνεια.
Στα αρνητικά της φετινής εμπειρίας, οι μεγάλες ουρές και ο υπερκορεσμός στα hot-spots. «Όταν όλα τα γκρουπ συσσωρεύονται την ίδια στιγμή στην Κνωσό, δεν απολαμβάνει κανείς. Χρειάζεται καλύτερος χρονικός προγραμματισμός, ειδικά στην κρουαζιέρα», λέει.
Στο κομμάτι της τιμολόγησης, ζητά ρεαλισμό και επικοινωνία: «Όπου γίνονται αυξήσεις, να εξηγείται η προστιθέμενη αξία και να δίνονται και εναλλακτικές, να μη νιώθει ο επισκέπτης ότι έχει μόνο έναν δρόμο».
Ειδικά τη στιγμή που υπάρχουν εναλλακτικές, με ουσία. Το οροπέδιο Λασιθίου, ο Ψηλορείτης, τα Ανώγεια, η Ζώμινθος, «ένα αληθινό διαμάντι του μινωικού πολιτισμού, που πλέον είναι επισκέψιμο» – προσφέρουν διαδρομές με χαρακτήρα, που μπορούν να «δέσουν» με μουσεία και τοπικές εμπειρίες.
«Θεματικά πακέτα που παντρεύουν μνημεία, μουσεία, τοπίο και γαστρονομία μπορούν να μοιράσουν τον κόσμο και να κρατήσουν το ενδιαφέρον ζωντανό», προτείνει. Ακόμη και στο Ηράκλειο, όπου συγκεντρώνεται βάσιμα η κίνηση, χάνονται ευκαιρίες. «Στο Αρχαιολογικό Μουσείο Ηρακλείου τρέχει η έκθεση «Εκατόμπολις», που φωτίζει συναρπαστικά την ίδρυση και ανάπτυξη των πόλεων στην Αρχαϊκή περίοδο. Πόσοι την είδαν πραγματικά;». Το ερώτημα της κ. Σαμαριτάκη δεν είναι ρητορικό. Είναι τομή για όποιον σχεδιάζει το τουριστικό προϊόν της Κρήτης.
Η ίδια επιμένει σε μια πιο ευέλικτη φιλοσοφία εκδρομών. «Μην κυνηγάμε μόνο το 50άρι πούλμαν. Αν οι επισκέπτες φύγουν ευχαριστημένοι, το 20άρι αύριο γίνεται 50άρι», λέει με νόημα.
Η διασπορά ροών προς Φαιστό, Γόρτυνα, Λατώ, Ελεύθερνα, Μεσαρά και Άγιο Νικόλαο, η ανάδειξη ειδικών διαδρομών στην ενδοχώρα και η καλύτερη οργάνωση των αφίξεων κρουαζιέρας μπορούν να αλλάξουν το κλίμα γρήγορα και ουσιαστικά.
Το συμπέρασμα είναι ξεκάθαρο: «Η Κρήτη δεν είναι μόνο ήλιος και θάλασσα. Θέλει προγραμματισμό, συντονισμό και επαναπροσδιορισμό της προώθησης για να αναδειχθεί όλος ο πολιτιστικός της πλούτος». Με άλλα λόγια, η φετινή χρονιά, όσο κι αν σώθηκε στο φινάλε, άφησε ένα μήνυμα: χρειάζεται περισσότερη φαντασία και θάρρος στη διάχυση των επιλογών.
Μόνο έτσι ο επισκέπτης θα φεύγει με μια αληθινά πλήρη εικόνα της Κρήτης, κι έτσι τα μουσεία και τα μνημεία της θα πάρουν την αναπνοή που δικαιούνται. «Κάναμε μεγάλη επένδυση σε μουσεία και υποδομές», καταλήγει η κ. Σαμαριτάκη. «Είναι κρίμα να μην τα επισκέπτεται κανείς επειδή μένουμε κολλημένοι στα ίδια δύο–τρία σημεία».https://tornosnews.gr/
