Σύνδρομο Ασπεργκερ : Η διαταραχή από την οποία πάσχει η Γκρέτα Τούνμπεργκ

Η Γκρέτα Τούνμπεργκ είναι ένα κορίτσι, μόλις 16 χρονών, ακτιβίστρια για το περιβάλλον και το αυστηρό πρόσωπο ενός παγκόσμιου κινήματος οργισμένων νέων που πιστεύουν ότι οι απρόβλεπτες αποφάσεις που λαμβάνουν οι γενιές των γονέων τους θα τους προκαλέσουν ένα δυσοίωνο μέλλον.

«Το όνομά μου είναι Γκρέτα Τούνμπεργκ, είμαι 16 χρονών, είμαι από τη Σουηδία και θέλω να πανικοβληθείτε», είχε δηλώσει χαρακτηριστικά από το βήμα του ευρωπαϊκού κοινοβουλίου σε ομιλία του με θέμα το κλίμα.

Ενώ προ ολίγων ημερών άνοιξε τις εργασίες της Συνόδου για το Κλίμα των Ηνωμένων Εθνών στη Νέα Υόρκη, όπου οργισμένη καταδίκασε την ολιγωρία των ηγετών της διεθνούς κοινότητας να λάβουν αποφασιστικά μέτρα στη μάχη εναντίον της κλιματικής αλλαγής.

«Όλα είναι λάθος. Δεν έπρεπε να είμαι εδώ, έπρεπε να βρίσκομαι στο σχολείο μου, στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού» σημείωσε η 16χρονη, με την φωνή της να σπάει από την ένταση, αλλά παραμένοντας δυνατή.

«Πώς τολμάτε; Μου κλέψατε τα όνειρά μου και την παιδική ηλικία μου με τα κενά λόγια σας».

Πίσω από την «σχολική απεργία της Παρασκευής»

H Γκρέτα Τούνμπεργκ είναι το κορίτσι πίσω από τη «σχολική απεργία για το κλίμα», την αποχή από τα σχολικά μαθήματα κάθε Παρασκευή ως διαμαρτυρία για την κλιματική αλλαγή. Η ιδέα της μετατράπηκε σε κίνημα ενώ απέκτησε και το δικό του hashtag: #FridaysForFuture.

Από το Δεκέμβριο του 2018, περισσότεροι από 20.000 μαθητές είχαν πραγματοποιήσει απεργίες σε τουλάχιστον 270 πόλεις.

Μάλιστα, η Γκρέτα Τουνμπεργκ είχε αναρτήσει και μία φωτογραφία από τις μαθητικές κινητοποιήσεις ευαισθητοποίησης για την κλιματική αλλαγή στο Σύνταγμα. «Δεν υπάρχουν φωτογραφίες που να μην αδικούν αυτό που έγινε σήμερα. Οι πρώτες αναφορές λένε για 400.000 άτομα στην Αυστραλία. 100.000 στο Βερολίνο. 100.000 στο Λονδίνο, 50.000 στο Αμβούργο.

Και τα αρχικά νούμερα από όλη τη Γερμανία μιλούν για 1,4 εκατ. ανθρώπους. Αλλά είναι κάτι παραπάνω από τεράστιο παντού. Σε κάθε πόλη, σε κάθε κωμόπολη. Αυτή η εικόνα είναι από την Αθήνα, στην Ελλάδα. Μαζί αλλάζουμε τον κόσμο» είχε γράψει χαρακτηριστικά η 16χρονη Τούνμπεργκ.

Τι είναι το σύνδρομο Ασπεργκερ

Το κορίτσι με το αυστηρό βλέμμα και την διαρκή ανησυχία για το περιβάλλον έχει διαγνωσθεί με σύνδρομο Ασπεργκερ, που ανήκει στο φάσμα του αυτισμού.

Αποτελεί μία νευρολογική διαταραχή διεθνώς αναγνωρισμένη και ονομάστηκε έτσι από τον Βιεννέζο γιατρό Hans Asperger. Τα άτομα με σύνδρομο Ασπεργκερ αν και έχουν υψηλό επίπεδο ανεξάρτητης σκέψης και αποκτημένες γλωσσικές δεξιότητες, δυσκολεύονται να ανταποκριθούν κοινωνικά και παρουσιάζουν δυσκολίες στις επικοινωνιακές τους ικανότητες.

Επίσης έχουν στερεοτυπικές συμπεριφορές, επαναλαμβανόμενες κινήσεις και εμμονές με συγκεκριμένα αντικείμενα.

Οι ερευνητές και οι ειδικοί της ψυχικής υγείας διερευνούν ακόμη τα αίτια του αυτισμού και του συνδρόμου Ασπεργκερ. Φαίνεται να υπάρχει κάποιο κληρονομικό υπόβαθρο και οι έρευνες δείχνουν πως σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να συνδέεται και με άλλες διαταραχές της ψυχικής υγείας.

Εξετάζεται επίσης κατά πόσον περιβαλλοντικοί παράγοντες που επηρεάζουν την ανάπτυξη του εγκεφάλου μπορεί να παίζουν κάποιο συγκεκριμένο ρόλο. Πάντως, σε αντίθεση με τις λανθασμένες υποθέσεις του παρελθόντος, το σύνδρομο δεν προκαλείται από συναισθηματική στέρηση ή από τον τρόπο που έχει μεγαλώσει κάποιο άτομο.

Είναι μία νευρολογική διαταραχή, της οποίας τα αίτια δεν είναι ακόμα πλήρως κατανοητά.

Τα βασικά χαρακτηριστικά του συνδρόμου Ασπεργκερ είναι τα εξής:

Δυσκολία στην κοινωνική επαφή: Τα περισσότερα άτομα με το σύνδρομο Ασπεργκερ δυσκολεύονται να επικοινωνήσουν επιτυχώς με τους γύρω τους.

Συγκεκριμένα, έχουν προβλήματα τόσο στη λεκτική όσο και στη μη λεκτική επικοινωνία (π.χ. δεν καταλαβαίνουν τις εκφράσεις του προσώπου και τη γλώσσα του σώματος του συνομιλητή τους ή πότε πρέπει να μιλήσουν) κάτι που τα εμποδίζει να κατανοήσουν επαρκώς πώς λειτουργεί μία τυπική συζήτηση.

Δυσκολίες στην κοινωνική χρήση της γλώσσας: Τα άτομα με σύνδρομο Ασπεργκερ συνήθως έχουν ικανοποιητική γλωσσική ανάπτυξη και πλούσιο λεξιλόγιο.

Παρουσιάζουν όμως αδυναμία στην πρακτική χρήση της γλώσσας γιατί έχουν δυσκολίες στην ανάλυση και σύνθεση των πληροφοριών, στην έκφραση σκέψεων και συναισθημάτων και στην κατανόηση της γλώσσας σε μεταφορικό επίπεδο.

Επιπλέον, έχουν ιδιαιτερότητες και στην ομιλία τους, η οποία είναι επαναλαμβανόμενη, στερεοτυπική και μοιάζει σαν σενάριο ταινίας.

Περιορισμένα ενδιαφέροντα και εμμονή στην ρουτίνα: Συνήθως έχουν περιορισμένα ενδιαφέροντα, τα οποία όμως κυριαρχούν στη ζωή τους, αφού οι σκέψεις και οι συζητήσεις τους διαρκώς περιστρέφονται γύρω από αυτά.

Δυσκολεύονται επίσης, να ξεφύγουν από το πρόγραμμά τους και να προσαρμοστούν εύκολα σε νέες καταστάσεις, με αποτέλεσμα να εμφανίζονται κοινωνικά ανώριμα και να θεωρούνται από τους άλλους ως άτομα εκκεντρικά και ιδιόρρυθμα.

Κινητική αδεξιότητα: Πολλά παιδιά με σύνδρομο Ασπεργκερ έχουν δυσκολίες στην ανάπτυξη των κινητικών δεξιοτήτων τους και παρουσιάζουν αδέξιες και ασυντόνιστες κινήσεις τόσο στην αδρή όσο και στη λεπτή κινητικότητα.

Τυπικές κινητικές δεξιότητες που δημιουργούν προβλήματα στα παιδιά είναι το γράψιμο, η οδήγηση ποδηλάτου, το σκαρφάλωμα ή το πιάσιμο της μπάλας.

Δυσκολίες με γνωστική διαδικασία: Τα παιδιά με Ασπεργκερ αν και μαθαίνουν εύκολα γεγονότα και ημερομηνίες και θυμούνται καλά τους αριθμούς δεν μπορούν να κατανοήσουν τις αφηρημένες έννοιες.

Δυσκολεύονται να κάνουν υποθέσεις, να χρησιμοποιήσουν την κοινή λογική και να αναπτύξουν την κριτική ικανότητα. Έχουν δύσκαμπτο και περιοριστικό τρόπο σκέψης και δυσκολεύονται σε μαθήματα όπως η λογοτεχνία.

Ευαισθησία στα αισθητηριακά ερεθίσματα: Αρκετά άτομα με Ασπεργκερ εμφανίζουν μία ιδιαίτερη ευαισθησία στα αισθητηριακά ερεθίσματα και αντιλαμβάνονται κοινές αισθήσεις ως αρκετά έντονες (π.χ. ενοχλούνται από ήχους στο περιβάλλον ή από ένα φως που κανείς άλλος δεν έχει προσέξει ή προτιμούν να φορούν ρούχα φτιαγμένα από συγκεκριμένο υλικό).

Επειδή τα συμπτώματα του συγκεκριμένου συνδρόμου είναι πολλές φορές δύσκολο να διαγνωστούν και να διαφοροποιηθούν από άλλα προβλήματα συμπεριφοράς, είναι προτιμότερο οι ειδικοί της ψυχικής υγείας να αξιολογήσουν τόσο το ιατρικό και αναπτυξιακό ιστορικό του παιδιού όσο και τις γνωστικές και επικοινωνιακές ικανότητές του, αλλά και την εν γένει συμπεριφορά του. Συχνά συγχέεται το σύνδρομο Asperger με τη Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής και Υπερκινητικότητας (ΔΕΠ/Υ).

Το παιδί με ΔΕΠ/Υ δυσκολεύεται να διατηρήσει την προσοχή, γιατί επηρεάζεται από τα πολλά εξωτερικά ερεθίσματα, ενώ ξέρει πώς να φερθεί στις διάφορες κοινωνικές περιστάσεις, αλλά ο παρορμητισμός του το εμποδίζει να συμμορφωθεί με τους κοινωνικούς κανόνες.

Αντίθετα, το παιδί με σύνδρομο Ασπεργκερ παρουσιάζει δυσκολίες στην προσοχή του, γιατί επικεντρώνει το ενδιαφέρον του μόνο σε ένα συγκεκριμένο ερέθισμα λόγω της εμμονής που έχει με το αντικείμενο αυτό και αγνοεί όλα τα υπόλοιπα. Επιπλέον, δεν ξέρει να φερθεί στις διάφορες κοινωνικές καταστάσεις γιατί δεν κατανοεί τους κανόνες της σωστής κοινωνικής συμπεριφοράς.

Πάντως, τα παιδιά με αυτό το σύνδρομο, με την κατάλληλη εκπαίδευση και θεραπεία και με ένα εξατομικευμένο πρόγραμμα αποκατάστασης σε συγκεκριμένους τομείς που αντιμετωπίζουν δυσκολίες, μπορούν να λειτουργήσουν πολύ καλά στις περισσότερες πτυχές της ζωής τους και να έχουν μια αρκετά φυσιολογική, αυτόνομη και ολοκληρωμένη ζωή.

Εξάλλου, πολλά άτομα με σύνδρομο Ασπεργκερ έχουν διαπρέψει στη ζωή τους τόσο σε ακαδημαϊκό όσο και σε κοινωνικό επίπεδο.