Μέχρι πότε θα μας παίρνει τα αυτιά η εκκωφαντική σιωπή του ΤΕΕ;
Με την απόφαση ΥΠΕΝ/ΣΕΝΕ/17806/1085/2025 (ΦΕΚ 1228/Β/12.3.2025) η κυβέρνηση υπενθύμισε ακόμα μια φορά στους μηχανικούς πόσο αναλώσιμοι είναι…
Μέχρι πρότινος για να αναβαθμιστεί ένας συνάδελφος ή μια συναδέλφισσα από την Α’ στην Β’ Τάξη του Μητρώου Ενεργειακών Επιθεωρητών έπρεπε να έχει επιθεωρήσει ενεργειακά τουλάχιστον 30 κτήρια κατοικιών ή τριτογενούς τομέα επιφάνειας μέχρι 250 τ.μ., ενώ για την Γ’ Τάξη απαιτούνταν τουλάχιστον 10 επιθεωρήσεις σε κτήρια ή τμήματα κτηρίων πάνω από 250 τ.μ.
Με τα πρόσφατα δεδομένα παραμένουν πλέον μόνο δύο Τάξεις και για την αναβάθμιση από την Α’ στην Β’ απαιτούνται ενεργειακές επιθεωρήσεις κτιρίων συνολικής επιφάνειας 40.000 τ.μ. Ακόμα και στην ιδανική περίπτωση μιας ατομικής επιχείρησης μηχανικού που έχει μεγάλο πελατολόγιο και εκδίδει δεκάδες Πιστοποιητικά Ενεργειακής Απόδοσης (ΠΕΑ) το χρόνο, δεδομένου του ανώτατου ορίου των 250 τ.μ. για τα οποία δίνει δικαίωμα υπογραφής η Α’ Τάξη, θα χρειαστούν αρκετά χρόνια μέχρι να συμπληρωθούν τα ζητούμενα 40.000 τ.μ., ας μην μιλήσουμε καν για όσους και όσες βρίσκονται στην αρχή της επαγγελματικής τους πορείας, ή δραστηριοποιούνται εκτός μεγάλων αστικών κέντρων…
Αντιθέτως σαφώς ευνοημένα είναι τα μεγάλα τεχνικά γραφεία (σίγουρα και όσοι επιθεωρητές είναι ενεργοί αρκετά χρόνια, οπότε δικαίως βάσει της μεγάλης πλέον εμπειρίας τους αναβαθμίζονται στην Β’ Τάξη), των οποίων ο ανταγωνισμός μειώνεται αισθητά με τον αποκλεισμό από την Β΄ Τάξη χιλιάδων ενεργειακών επιθεωρητών για πολλά χρόνια.
Με την υπογραφή της Υπουργικής Απόφασης (Υ.Α.) υπήρξαν αντιδράσεις από περιφερειακά τμήματα του ΤΕΕ και μεμονωμένα από παρατάξεις, αλλά φυσικά δεν υπήρξε όχι αντίδραση, ούτε καν μια απάντηση από το υπουργείο ή το κεντρικό ΤΕΕ και τον πρόεδρο που μας «εκπροσωπεί».
Εκτιμούμε πως η παραπάνω Υ.Α. εναρμονίζεται με τη λογική της δαπάνης των εκατομμυρίων ευρώ που προβλέπεται γύρω από τα ενεργειακά προγράμματα. Η πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης εκτός από την εξοικονόμηση ενέργειας στα κτίρια κατοικίας, εστιάζει στους ενεργειακούς ελέγχους κάθε τέσσερα χρόνια σε επιχειρήσεις και βιομηχανία και στην υποχρεωτική ανακαίνιση δημοσίων κτιρίων. Εργασίες που απαιτούν κατά κύριο λόγο επιθεωρητές Β’ τάξης.
Στον «…οδικό χάρτη για την εξοικονόμηση ενέργειας στα κτίρια» (ΦΕΚ 3686/Β/15.7.2025), μια ακόμα σημαντική υπουργική απόφαση για την οποία δεν προηγήθηκε δημόσια διαβούλευση και για το περιεχόμενο της έχουν διαμαρτυρηθεί δημόσια αρκετοί -μη θεσμικοί- φορείς μέσα σε ελάχιστες μέρες, προωθούνται εργαλεία όπως το On-Bill Financing (OBF) για κατοικίες και επιχειρήσεις όπου περιλαμβάνεται και το πρόγραμμα «εξοικονομώ».
Η χρηματοδότηση δηλαδή θα γίνεται από τον προμηθευτή ενέργειας και η αποπληρωμή της επένδυσης θα πραγματοποιείται μέσω των λογαριασμών ηλεκτρικής ενέργειας εκδόσεως του προμηθευτή. Πέραν της χρηματοδότησης, θα αναλαμβάνουν την υλοποίηση της παρέμβασης αλλά και τη διεκπεραίωση του προγράμματος εκ μέρους του ωφελούμενου. Με τον τρόπο αυτό, προωθείται ένας επιλεκτικός συγκεντρωτισμός έργων ανάμεσα στους περίπου 21 παρόχους που έχουμε στην Ελλάδα. Ένα ακόμα παράδειγμα του πόσο στηρίζει η κυβέρνηση τις ατομικές επιχειρήσεις και τα μικρά εταιρικά σχήματα την πλειοψηφία δηλαδή του τεχνικού κλάδου της χώρας!
Γιατί τέτοια ευνοϊκή μεταχείριση, προς τους παρόχους ενέργειας;
Εύνοια που φάνηκε ξεκάθαρα και στο σχέδιο νόμου του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας με τίτλο: «ΕΚΣΥΓΧΡΟΝΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΠΛΑΙΣΙΟΥ ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΥΔΡΕΥΣΗΣ ΚΑΙ ΑΠΟΧΕΤΕΥΣΗΣ ΚΑΙ ΕΠΕΙΓΟΥΣΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΕΣ ΚΑΙ ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΚΕΣ ΡΥΘΜΙΣΕΙΣ», όπου κάθε ΔΕΥΑ, έμμεσα, υποχρεούται να πληρώσει πρώτα τους παρόχους ενέργειας και μετά να υλοποιήσει οποιαδήποτε άλλη υποχρέωση (έργα, κοινωνική πολιτική κτλ).
Για την ενεργειακή αναβάθμιση δημόσιων κτιρίων, προωθείται το μοντέλο Energy Service Companies (ESCO), ως εργαλείο έργων μαζικού χαρακτήρα όπου παρατηρείται ξανά το ίδιο σενάριο της συγκέντρωσης πόρων σε λίγες εταιρείες που θα μπορούν να πραγματοποιήσουν ενεργειακή αναβάθμιση κτιρίων ανά την Ελλάδα.
Πολλά προγράμματα ιδιωτικών κατοικιών, επιχειρήσεων αλλά και προγράμματα σε δημόσια ή δημοτικά έργα, τα τελευταία χρόνια έδωσαν ώθηση στην τοπική οικονομία και πρόσφεραν αντικείμενο εργασίας στους μηχανικούς. Η υπερσυγκέντρωση σε πολύ λίγους οδηγεί στη συρρίκνωση του κύκλου εργασιών των μηχανικών ως ελευθέρων επαγγελματιών αλλά και όλου του κατασκευαστικού κλάδου. Η ενεργειακή αναβάθμιση κτιρίων, μετατρέπεται σε αντικείμενο πολύ λίγων εταιρειών, με τα προβλήματα των μονοπωλίων που αυτό συνεπάγεται.
Με την εφαρμογή της παραπάνω πολιτικής η κυβέρνηση καθιστά πολύ δύσκολη τη συμμετοχή των μικρών τεχνικών γραφείων στα μεγάλα ιδιωτικά και δημόσια έργα, ενώ ταυτόχρονα υποβιβάζει και θέτει εκτός ανταγωνισμού συναδέλφους που μέχρι τώρα μπορούσαν να διενεργούν ελέγχους χωρίς όριο τετραγωνικών, δημιουργώντας αθέμιτες πρακτικές που παραβιάζουν τις απαιτήσεις της επαγγελματικής ευσυνειδησίας και είναι πιθανό να επηρεάσουν ουσιωδώς την αγοραστική συμπεριφορά του μέσου καταναλωτή.
Κυρίως όμως εξυπηρετεί την στόχευση της κυβέρνησης να συγκεντρώσει τα έργα σε λίγα και μεγάλα γραφεία της πρωτεύουσας, να συρρικνώσει τα μικρά τεχνικά γραφεία στην περιφέρεια οδηγώντας σταδιακά και στην κατάργηση του μικρού και μεσαίου ελεύθερου επαγγελματία μηχανικού, μετατρέποντάς τον σε υπάλληλο.
Στις 12/7/2025 τέθηκε σε εφαρμογή η παραπάνω Υ.Α. για την αλλαγή των τάξεων των ενεργειακών επιθεωρητών. Οι συνάδελφοι μηχανικοί άμεσα αντιλήφθηκαν το μέγεθος της αλλαγής στο συγκεκριμένο αντικείμενο, και ο πρόεδρος του ΤΕΕ, προφανώς υπό πίεση, ζητάει με επιστολή του την «αναστολή της Υ.Α.».
Ο αποκλεισμός των μηχανικών από δεκάδες χιλιάδες έργα ενεργειακής αναβάθμισης κατοικιών, δημοσίων κτιρίων, επιχειρήσεων κ.λπ. και η ταυτόχρονη «απευθείας» ανάθεση τους σε λίγες δεκάδες εταιρείες, δεν θα έπρεπε να είναι θέμα προς συζήτηση.
Η αγορά και η κοινωνία δεν έχουν ανάγκη από μια ακόμα μεταρρύθμιση των ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΩ, αντιθέτως πασχίζουν να εξοικειωθούν με τις διαδικασίες των προγραμμάτων οι οποίες διαφέρουν από πρόγραμμα σε πρόγραμμα και που υλοποιούνται με ρυθμούς χελώνας.
Πόση υποκρισία μπορεί να κρυφτεί πια πίσω από την κοινή πολιτική του ΤΕΕ με την κυβέρνηση;
Πόσο ακόμα θα ανεχόμαστε τον ευτελισμό μας σαν κλάδος και σαν επαγγελματίες;
Πόσο ακόμα θα ανεχόμαστε τη συρρίκνωση του αντικειμένου μας – ως μικρά τεχνικά γραφεία και την συσσώρευση της εργασίας σε λίγους, με υπερεκμετάλλευση συναδέλφων σε άθλιες και πολλές φορές και επικίνδυνες συνθήκες;
