Οι Γιορτές Ρόκκας, ένα όχι και τόσο κρυφό Φεστιβάλ της Κρήτης, δίνει ζωή σε τρία μικροσκοπικά χωριά με όχημα τον πολιτισμό και της τέχνες.
To 2013 η Ρόκκα, ένα μικροσκοπικό χωριουδάκι σκαρφαλωμένο στο αριθμούσε, κοντά 30 μόνιμους κατοίκους. Λίγο πιο δίπλα, η γειτόνισσα Κέρα ακόμα λιγότερους.
Εκεί, λοιπόν, πάνω από το φαράγγι της Ρόκκας, γεννήθηκαν οι «Γιορτές Ρόκκας», ένας πολιτισμικός θεσμός που μετρά ήδη 13 χρόνια ζωής (με κάποια μικρά διαλείμματα επί covid), τελεί υπό την καλλιτεχνική διεύθυνση της Μέτης Παναγιωτοπούλου και αποτελεί μια διαφορετική πρόταση στα πολιτιστικά δρώμενα: ένα συλλογικό εγχείρημα, στο οποίο συμμετέχει η τοπική κοινότητα και δεν αποσκοπεί στην «κατανάλωση» στιγμών αλλά στην τελετουργική αφομοίωση τους.
Οι Γιορτές Ρόκκας δεν γίνονται για το FOMO, αλλά προωθούν μια ουσιαστική επαφή με την τέχνη και τη φύση σε ρυθμούς απόλυτα ανθρώπινους, που δεν υπαγορεύονται από το αδηφάγο feed.
«Το κοινό δεν έρχεται απλώς να “παρακολουθήσει”, έρχεται να συμμετάσχει, να βιώσει», σχολιάζει στο ΒΗΜΑ η Φωτεινή Παπαχατζή, υπεύθυνη παραγωγής και επιμελήτρια του φωτογραφικού εργαστηρίου των Γιορτών. «Αυτό μας έχει οδηγήσει και εμάς σε μια διαφορετική προσέγγιση: λιγότερο “διοργανωτική”, περισσότερο συλλογική, ανοιχτή, προσανατολισμένη στη συνδημιουργία και στη βιωματική εμπειρία».
Οι φετινές Γιορτές Ρόκκας ξεκίνησαν την Τετάρτη 30/7 και θα συνεχιστούν με συναυλίες, θεατρικά δρώμενα και workshops που θα πραγματοποιηθούν έως και τις 8 Αυγούστου.
Μάλιστα υπάρχουν και δύο σημαντικές προσθήκες. Η πρώτη είναι πραγματικά μεγαλεπήβολη, καθώς οι επισκέπτες θα έχουν την ευκαιρία να ακούσουν για πρώτη φορά τη Συμφωνική Ορχήστρα Ρόκκας, ένα πανευρωπαϊκό σχήμα που γεννήθηκε σε συνεργασία με την Μουσική Ακαδημία της Στοκχόλμης. Η δεύτερη αλλαγή αφορά την επέκταση των Γιορτών σε ένα ακόμα χωριό τα Περιβολάκια, τα οποία εντάσσονται στον καλλιτεχνικό προγραμματισμό, εκπροσωπώντας την παράδοση και την άυλη πολιτιστική κληρονομιά των χωριών.
Μια κοινότητα δημιουργεί
Οι Γιορτές δεν συμβαίνουν ερήμην της κοινότητας ούτε οι κάτοικοι των χωριών είναι απλώς ο καμβάς που «φιλοξενεί» τις εκδηλώσεις. Το φεστιβάλ αποτελεί πριν και πάνω από όλα ένα εργαστήρι συμμετοχικότητας και αυτό προσδίδει στο όλο εγχείρημα μια πολύτιμη διάσταση, αυτήν της οικειότητας.
«Πρόκειται για μια κοινότητα ανήσυχων ανθρώπων που με πάθος και αγάπη για τον τόπο προσπαθούν να ζωντανέψουν τα χωριά αυτά», λέει στο ΒΗΜΑ ο Παναγιώτης Σημανδηράκης, πρόεδρος της Οργανωτικής Επιτροπής. Ο ίδιος μεγάλωσε εκεί και ήθελε να επιστρέψει με όχημα τον Πολιτισμό στον τόπο των παιδικών του βιωμάτων. Όπως φαίνεται δεν ήταν ο μόνος.
«Οι άνθρωποι της Ρόκκας και της Κεράς είναι συνδιαμορφωτές και συνοδοιπόροι», σχολιάζει η Φωτείνη. Η συμμετοχή της τοπικής κοινότητας είναι πολυδιάστατη: από ένα πιάτο φαγητό για τους καλλιτέχνες και την προετοιμασία των χώρων μέχρι τη συμμετοχή τους στα μουσικά σύνολά. «Η παρουσία τους είναι παντού», υπογραμμίζει η ίδια.
Οι Γιορτές είναι ένα φεστιβάλ χειροποίητο και η έννοια της συμμετοχής και της συνεργασίας βρίσκεται στον πυρήνα του. Οι προετοιμασίες ξεκινούν δη από τον χειμώνα, όταν «οι κάτοικοι μαζί με την ομάδα έργου και τη στήριξη της Μέτης Παναγιωτοπούλου συνδιαμορφώνουν το πρόγραμμα του φεστιβάλ, συζητούν τις ανάγκες κάθε εκδήλωσης και τις σχεδιάζουν μαζί με την ομάδα παραγωγής», εξηγεί η Κατερίνα Μαραγκουδάκη, μέλος της διοργανωτικής επιτροπής.
Επικρατεί ένα «αίσθημα συνδιοκτησίας», όπως υπογραμμίζει η Φωτεινή. Η κοινότητα έχει λόγο σε όλα: «Από το τι θα μαγειρευτεί στις πρόβες μέχρι το πού θα καθίσει ο κόσμος ή ποιος θα δώσει το καλωσόρισμα στους επισκέπτες, οι χωριανοί είναι παρόντες αν όχι πρωταγωνιστές».
Ο Παναγιώτης Σημανδηράκης θα σχολιάσει από την πλευρά του ότι «η εμπλοκή αυτή δίνει τελικά ζωή, ενέργεια και χαρά στα χώρια και είναι αντίδοτο στην πορεία ερημοποίησης που ακολουθούσαν τις προηγούμενες δεκαετίες. Ο πολιτισμός, άλλωστε, είναι εργαλείο και το φάρμακο για την αντιμετώπιση στρεβλώσεων και παθογενειών του παρελθόντος».
Θεατές που βιώνουν
Όταν δημιουργείται ένα τέτοιο πλαίσιο, τότε ακολουθεί και ο επισκέπτης. Χρόνο με το χρόνο το κοινό είναι όλο και πιο συνειδητοποιημένο τόσο για όσα θα δει όσο και για το δικό ρόλο αλλά και ευθύνη εντός της καλλιτεχνικής λειτουργίας.
«Στη Γιορτές, οι επισκέπτες έχουν την ευκαιρία να αφομοιώσουν τα ερεθίσματα και τις πληροφορίες που δέχονται. Με τον τρόπο και τον ρυθμό που λειτουργούν προσφέρουν κάτι γνήσιο, αυθεντικό και κάτι που κάθε επισκέπτης θα κουβαλά φεύγοντας», θα σχολιάσει ο Παναγιώτης.
«Θα δείτε τέχνη να ανθίζει σε απίθανα μέρη, θα ακούσετε μουσική που χάνεται με το φως του ήλιου πάνω στις πέτρες, θα συναντήστε ανθρώπους που δεν σας ξέρουν και θα σας καλοδεχτούν σαν δικό τους», θα προσθέσει η Φωτεινή.
«Οι Γιορτές είναι από εκείνα τα πράγματα που δεν εξηγούνται, μόνο βιώνονται», υπογραμμίζει.
Ένα ολόκληρο χωριό μετατρέπεται σε θεατρική σκηνή
Ένα από τα πιο ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του φεστιβάλ είναι ότι το χωριό της Κέρας μετατρέπεται κάθε χρόνο και για λίγες μέρες σε θεατρική σκηνή προκειμένου να φιλοξενήσει τα αντίστοιχα δρώμενα. Η ιδέα ανήκε στην Μέτη Παναγιωτοπούλου. Οι ηθοποιοί ζουν στο χωριό για όσο διάστημα διαρκούν οι πρόβες και οι χωριανοί έχουν την ευκαιρία να δουν τον τοπό τους με ένα διαφορετικό και γεμάτο φαντασία βλέμμα.
Φέτος είναι η πέμπτη χρονιά που η Κέρα μετατρέπεται σε σκήνη και οι κάτοικοι και οι επισκέπτες θα έχουν την ευκαιρία να συνομίλησουν με όψεις του Αθέατου, σηκώνοντας το πέπλο που σκεπάζει τις πιο κρυφές σκέψεις και προβληματισμούς μας, το πέπλο που ερμηνεύει τις κοινωνικές και ιστορικές μεταβάσεις μορφοποιώντας έννοιες και φαινόμενα, και μεταφέροντας στο εδώ και στο τώρα του θεάτρου, το αλλού και το άλλοτε της ζωής.
15 δρώμενα, σε δεκαπέντε διαφορετικά σημεία του χωριου.: αποσπάσματα από θεατρικά έργα, από ποίηση και λογοτεχνία, εικαστικές παρεμβάσεις, χορευτικές στιγμές. Σε κάθε σημείο του χωριού κάτι συμβαίνει – κι όλα συμβαίνουν περισσότερες από μία φορές για να προλάβει ο θεατής να τα δει.
Ένας «Νέος Κόσμος»
Η δημιουργία της συμφωνικής αποτελεί ένα ορόσημο για το φεστιβάλ και γι’ αυτό θα δώσει την κεντρική συναυλία του φεστιβάλ στις 9 Αυγούστου.
Θα υπάρχει αναφορά στα 100 χρόνια από τη γέννηση του Μίκη Θεοδωράκη, με το κοντσέρτο για πιάνο του Μίκη, και στο δεύτερο μέρος το εμβληματικό και δημοφιλές έργο, τη 9η Συμφωνία του Ντβόρζακ, «Ο Νέος Κόσμος».
«Αυτό το έργο θέλουμε να σηματοδοτήσουμε τη νέα εποχή των Γιορτών Ρόκκας, όπου η κυρίαρχη μουσική έκφραση θα υπάρχει μέσα από τη Συμφωνική Ορχήστρα», σχολιάζει ο Παναγιώτης.https://www.tovima.gr/
