Οι ώριμες μελέτες, η κτηματογράφηση που ολοκληρώθηκε και τα μυστήρια στη διαδρομή για τη δημοπράτηση του Φράγματος.
Το Φράγμα Πλατύ είναι ένα εμβληματικό έργο, για τον τόπο μας αλλά και για ολόκληρη την Κρήτη. Ο πρώτος που το οραματίστηκε και αγωνίστηκε να γίνει, ήταν ο σπουδαίος αγωνιστής και βουλευτής της Ε.Ρ.Ε. Μανόλης Μ. Παπαδογιάννης, ο περίφημος «παππούς της Αντίστασης». Για όσους δεν το γνωρίζουν ή δεν είχαν γεννηθεί ακόμη, πρέπει να μάθουν ότι, από τα μέσα της δεκαετίας του 1950 είχαν ξεκινήσει οι διεργασίες, προμετρήσεις και προμελέτες αυτού του έργου. Το έργο, παρά τις προσπάθειες του Μανώλη Παπαδογιάννη, δυστυχώς δεν υλοποιήθηκε τότε, γιατί η νοοτροπία της εποχής εκείνης δημιούργησε αντίθετες απόψεις, συλλογή υπογραφών, κ.λπ., με αποτέλεσμα να εμπλακεί σε δικαστικές περιπέτειες και να σταματήσει. Να μην ξεχνάμε ότι, πριν από 75 χρόνια, ήταν βεβαίως τελείως διαφορετικές οι κλιματικές συνθήκες.
Η ιδέα αυτού του εμβληματικού έργου, όμως ξαναζωντάνεψε επί των ημερών αείμνηστου Ιωάννη Κεφαλογιάννη, πατέρα της Υπουργού Τουρισμού, Όλγας Κεφαλογιάννη, που έθεσε τις βάσεις για την ωρίμανσή του, με τη γνωστή αποφασιστικότητα και σιγουριά που τον διέκρινε σε κάθε του κίνηση.
Σήμερα, μέσα από τα τεύχη δημοπράτησης του έργου, 75 χρόνια μετά από την πρώτη σύλληψή του, αναβιώνει, πιο επίκαιρο από ποτέ, το παράδειγμα του ευπατρίδη Κρητικού Υπουργού, με την ευθυκρισία και διορατικότητά που τον χαρακτήριζε, επιβεβαιώνοντας τις προβλέψεις του, για τα πολλαπλά οφέλη αυτού του project, τόσο στην Π.Ε. Ηρακλείου, όσο και στην Π.Ε. Ρεθύμνου.
Εμπνεόμενοι από το παράδειγμά του και αποτίνοντάς φόρο τιμής στον οραματικό πολιτικό του λόγο, κάνουμε ένα αναλυτικό αφιέρωμα στο Φράγμα Πλατύ, στη δική μας εποχή που πλέον, εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής, καθίσταται αναγκαίο για την επιβίωσή μας.
Πρώτον, για να μοιραστούμε με τους συμπολίτες μας τα αυθεντικά στοιχεία με τις ακριβείς διαστάσεις του θέματος, ώστε στη συνέχεια να μπορούν να κρίνουν, όσα τους μεταφέρονται μέσω «επικοινωνιακών» ανακοινώσεων. Καλές οι συσκέψεις, οι φωτογραφίες, τα χαμόγελα και οι καθησυχαστικές δηλώσεις ότι «σε ένα εξάμηνο θα γίνουν οι απαλλοτριώσεις του έργου», αλλά το ζητούμενο είναι να διεκδικήσουμε τώρα αυτό που μας αναλογεί, χωρίς εκπτώσεις.
Γιατί εμείς, ούτε κομίζουμε γλαύκας εις Αθήνας ούτε αρκούμαστε να κλείσουμε επιπόλαια την υπόθεση με μία αβασάνιστη ανακοίνωση ότι οι απαλλοτριώσεις του έργου, θα γίνουν μετά από ένα εξάμηνο, παριστάνοντας τους … μετά Χριστό Μεσσίες. Αν θεωρούσαμε ότι, αυτό είναι το πραγματικό διακύβευμα για την τοπική Κοινωνία, θα το είχαμε ανακοινώσει προ πολλού. Όποιος μας παρακολουθεί, το γνωρίζει ότι, είχε πέσει στην αντίληψή μας, εδώ και καιρό η εμπλοκή με τις απαλλοτριώσεις, είμαστε οι πρώτοι που το αναδείξαμε. Όμως για εμάς, ο φάκελος «Φράγμα Πλατύ» δεν κλείνει στις απαλλοτριώσεις, αντίθετα ανοίγει. Για αυτό, θέλουμε να ενημερώνουμε αναλυτικά τους συμπολίτες μας, ώστε να είμαστε κοινωνικά ευθυγραμμισμένοι και συμπαγείς στη διεκδίκηση.
Επιπλέον, θα θέλαμε να ζητήσουμε, εκ των προτέρων, συγνώμη αν το αφήγημα κάποιων μοιραία αποδομηθεί, καθώς από την παρουσίαση των γεγονότων, θα αμφισβητηθούν πληροφορίες που έχουν τεθεί κατά καιρούς στο δημόσιο διάλογο, και ενδεχομένως έχουν αποπροσανατολίσει την κοινή γνώμη, κάτι το οποίο μας πληγώνει βαθιά.
Δεν είναι ο στόχος μας να αποκαθηλώσουμε από το βάθρο της σοφίας καμία δημόσια τοποθέτηση. Το θέμα δεν προσφέρεται για κάτι τέτοιο και δεν είναι αυτή η δουλειά μας, εξάλλου. Μοναδικός στόχος μας είναι να θέσουμε στο δημόσιο διάλογο, όσα στοιχεία έχουν περιέλθει στην αντίληψή μας, σχετικά με τις εκκρεμότητες προς άμεση επίλυση, για να γίνει επιτέλους η δημοπράτηση του έργου. Με αποκλειστικό σκοπό την ενίσχυση των διαπραγματευτικών εργαλείων της δημοκρατικής συμμετοχής στο δημόσιο διάλογο και όχι από ανταγωνιστική ή ρεβανσιστική διάθεση για όσους σκορπάνε αβασάνιστα ανακριβείς πληροφορίες. Η σοβαρότητα του θέματος είναι τέτοια, που δεν επιτρέπει «κοκορομαχίες» και επικοινωνιακό beef.
Πρόθεσή μας, λοιπόν, είναι να έχουν όλοι υπόψη τους τα δεδομένα που έχουμε στη διάθεσή μας (ο σκοταδισμός δεν μας χαρακτηρίζει, όλοι το ξέρουν αυτό), και μετά, η απόφαση είναι τους πολίτες. Εξάλλου, όπως έχει πει ο Σενέκας «όταν κάποιος δεν ξέρει σε ποιο λιμάνι κατευθύνεται, κανένας άνεμος δεν είναι ούριος».
Στις 12-12-2024 ακούσαμε όλοι τον ίδιο τον Πρωθυπουργό, να εξαγγέλλει το συγκεκριμένο έργο από το βήμα του Αναπτυξιακού Συνεδρίου, στο Ρέθυμνο.
Από την άλλη πάλι, είναι κοινό μυστικό ότι, η δημοπράτησή του συγκεκριμένου project συνεχώς αναβάλλεται, σαν να το καθηλώνει μονίμως, κάποια αόρατη δύναμη.
Ο δεύτερος λόγος του αφιερώματος είναι αυτός, ακριβώς. Θέλουμε να ρίξουμε άπλετο φως στα ανεξήγητα μυστήρια του Φράγματος, που κανείς δεν έχει αναδείξει μέχρι σήμερα.
Και είναι αρκετά. Το πρώτο που πραγματικά δεν εξηγείται είναι, πώς γίνεται τη μία μέρα (12-12-2024) ο Πρωθυπουργός να το ανακοινώνει από το Αναπτυξιακό Συνέδριο στο Ρέθυμνο, ενώ την αμέσως επόμενη μέρα (13-12-2024) να τίθεται από την Κυβέρνηση ρύθμιση απαγόρευσης ανάληψης νομικών δεσμεύσεων στο συγκεκριμένο έργο, για όλο το 2025 (και για μετά βλέπουμε), με την οποία ρύθμιση «πάγωσε» η διαδικασία δημοπράτησης για όλο το 2025 (και μετά βλέπουμε). Το μόνο βέβαιο είναι ότι, αποκλείεται ο Πρωθυπουργός, να έχει συναινέσει σε μία τέτοια σιωπηρή τροχοπέδη της διαδικασίας δημοπράτησης, μία μέρα μετά τη δημόσια τοποθέτησή του υπέρ του συγκεκριμένου έργου.
Το άλλο άλυτο (προς το παρόν) μυστήριο, είναι πώς εξηγείται ενώ η δημοπράτηση του έργου έχει κολλήσει στις πιστώσεις για την κήρυξη των απαλλοτριώσεων, το Υπουργείο Οικονομικών να απάντησε εγγράφως στις 13 Ιουνίου 2025 σε σχετική κοινοβουλευτική ερώτηση, ότι δεν αρνείται να διαθέσει τις απαιτούμενες πιστώσεις για τις απαλλοτριώσεις του έργου, εφόσον του ζητηθούν από το Υπουργείο Υποδομών. Και όντας βέβαιοι, ότι τα δύο Υπουργεία συνεργάζονται άψογα, είναι ανεξήγητο γιατί ακόμη δεν έχει γίνει μία μεταξύ τους συνεννόηση για να προχωρήσουμε στη δημοπράτηση. Απλές σκέψεις κάνουμε, δηλαδή.
Αλλά ας μην προτρέχουμε. Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή, ξεκινώντας από στοιχεία ταυτότητας του εμβληματικού αυτού έργου.
Αντικείμενο του έργου :
Το έργο αποτελείται από τρία διακριτά έργα :
(α) κατασκευή του φράγματος και ταμιευτήρα Πλατύ στην Π.Ε. Ρεθύμνου (συμπεριλαμβανομένων επί μέρους έργων αναχώματος του φράγματος, υπερχειλιστή και εκτροπής και προώθησης προς τα αρδευτικά δίκτυα και τη Μεσαρά).
(β) κατασκευή αγωγού μεταφοράς νερού για την ενίσχυση του Ταμιευτήρα Φανερωμένης.
(γ) κατασκευή αρδευτικού δικτύου σε περιοχές της Π.Ε. Ρεθύμνου (24 νέα ανεξάρτητα υπόγεια δίκτυα, 23 νέες δεξαμενές αναρρύθμισης, 18 ανυψωτικά αντλιοστάσια και 2 προωθητικά αντλιοστάσια).
Υποσημείωση : Δεν ισχύει η πληροφορία που διαβάσαμε προσφάτως σε δηλώσεις στον τοπικό τύπο (και έχει προκαλέσει σύγχυση) ότι δήθεν, στο έργο συμπεριλαμβάνονται αντιπλημμυρικά έργα για τη Μεσαρά. Η αντιπλημμυρική προστασία στη συγκεκριμένη εργολαβία έχει να κάνει με τις κατάντη του φράγματος περιοχές, στην εκβολή, δηλαδή στην περιοχή του Φράγματος, στο Δήμο Αμαρίου και όχι στη Μεσαρά.
Και το ξεκαθαρίζουμε, μιας και περιήλθε στην αντίληψή μας η συγκεκριμένη ανακριβής δήλωση, καθώς θεωρούμε αθέμιτο και πολιτικά ευτελές, να δημιουργούνται στην τοπική κοινωνία μίας περιοχής που στο πρόσφατο παρελθόν έχει θρηνήσει νεκρούς από πλημμύρες, πλασματικές ελπίδες για αντιπλημμυρικά έργα, στο πλαίσιο μίας άσχετης εργολαβίας.
Αναμενόμενα οφέλη του Φράγματος Πλατύ :
Τα αναμενόμενα οφέλη είναι πολύ σημαντικά τόσο για την Π.Ε. Ηρακλείου (δυνατότητα άρδευσης για 106.000 στρέμματα) όσο και για την Π.Ε. Ρεθύμνου (45.000 στρέμματα).
Σύμφωνα με τις εγκεκριμένες τεχνικές μελέτες, από τη λειτουργία του Φράγματος Πλατύ:
(α) θα αρδεύονται οι Δήμοι Αμαρίου και Αγίου Βασιλείου της Π.Ε. Ρεθύμνου με 62.480 στρέμματα ακαθάριστης αρδευόμενης έκτασης (εκ των οποίων τα 43.500 στρέμματα καθαρή γεωργική γη)
(β) στη Δυτική Μεσαρά θα αρδεύονται μέσω ενίσχυσης του ελλειμματικού ισοζυγίου της περιοχής, εκτάσεις περίπου 48.000 στρεμμάτων, με πρόβλεψη επεκτάσεων (Πιτσίδια, Καμηλάρι, Καλαμάκι, Καστέλι, Πλάτανος, Αντισκάρι, Πηγαϊδάκια, Καλοί Λιμένες) περίπου 27.000 στρεμμάτων ενώ η συνολική δυνατότητα άρδευσης μπορεί να φτάσει στα 106.000 στρέμματα.
Υποσημείωση : Δεν ισχύει η πληροφορία που διαβάσαμε προσφάτως σε δηλώσεις στον τοπικό τύπο (και έχει προκαλέσει σύγχυση), ότι δήθεν στη Μεσαρά θα αρδεύονται μόνο 45.000 στρέμματα. Από το Φράγμα Πλατύ θα αρδεύονται, πράγματι, 45.000 στρέμματα, αλλά αυτό δεν αφορά στη Μεσαρά. Είναι σημαντικό να ξέρουμε ότι, σύμφωνα με τους μελετητές, στη Μεσαρά δεν αναμένεται να αρδεύονται μόνο 45.000 στρέμματα, αλλά η τριπλάσια σχεδόν έκταση, κοντά 110.000 στρέμματα.
Στοιχεία κόστους :
Δαπάνες απαλλοτριώσεων 13,2 εκ. ευρώ
Δαπάνες έργου, συμπεριλαμβανομένων απαλλοτριώσεων (προ Φ.Π.Α.) 137 εκ. ευρώ
Φ.Π.Α. 33 εκ. ευρώ
Δαπάνες έργου, συμπεριλαμβανομένου Φ.Π.Α. 170 εκ. ευρώ
Προαίρεση 5 εκ. ευρώ
Η προαίρεση αφορά κατασκευή των απαραίτητων φωτοβολταϊκών για την ενεργειακή τροφοδοσία των αντλιοστασίων και προέκυψε από απαίτηση των δανειστριών Τραπεζών.
Διάρκεια κατασκευής του έργου :
5 χρόνια από την υπογραφή της σύμβασης
Πού βρισκόμαστε σήμερα σε σχέση με τη δημοπράτηση του έργου :
Καταρχάς, σύμφωνα με το Νόμο, για να προκηρυχθεί ένα δημόσιο έργο, θα πρέπει :
• Να έχουν επικαιροποιηθεί οι μελέτες και τα τεύχη δημοπράτησης (έχουν επικαιροποιηθεί).
• Να υπάρχουν εγκεκριμένοι περιβαλλοντικοί όροι (υπάρχουν και ισχύουν μέχρι το 2031).
• Να υπάρχει χρηματοδότηση και εγγεγραμμένο ενάριθμο στο Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων (υπάρχει ενάριθμο, αλλά από 13-12-2024 είναι πρακτικά ανενεργό γιατί ειδική διάταξη δεν επιτρέπει δαπάνες για το έργο, τουλάχιστον μέχρι το τέλος του 2025).
• Να έχουν κηρυχθεί οι απαλλοτριώσεις (η αρμόδια Υπηρεσία για τις απαλλοτριώσεις (εφεξής Δ25) δήλωσε ότι αδυνατεί να προχωρήσει στις κηρύξεις (δαπάνη 13,2 εκ, ευρώ) λόγω της ειδικής διάταξης στο ενάριθμο).
Στην παρούσα φάση η αρμόδια Υπηρεσία για τη δημοπράτηση του έργου (εφεξής Δ19) τα έχει όλα έτοιμα για να προκηρύξει άμεσα το διαγωνισμό.
Δηλαδή, έχει γίνει από Τεχνικό Σύμβουλο η επικαιροποίηση των μελετών, η σύνταξη των τευχών δημοπράτησης και η επικαιροποίηση και σύνταξη νέων κτηματολογικών πινάκων και διαγραμμάτων και έχουν σταλεί οι εκτιμήσεις των ακινήτων στην Δ25.
Υποσημείωση : Δεν ισχύει η πληροφορία που διαβάσαμε προσφάτως σε δηλώσεις στον τοπικό τύπο (και έχει προκαλέσει σύγχυση), ότι η δημοπράτηση καθυστερεί γιατί δήθεν εκκρεμούν οι κτηματογραφήσεις οι οποίες δήθεν θα ολοκληρωθούν σε ένα πεντάμηνο. Καλό είναι να μην αποπροσανατολίζουμε την κοινή γνώμη, τόσο αβίαστα, για τα κρίσιμα milestones του έργου.
Αν δεν είχαν γίνει ακόμη οι κτηματογραφήσεις θα ήταν σαν να είμαστε ακόμη στο 2019!! Οι κτηματογραφήσεις βεβαίως και έχουν γίνει, όλοι οι ιδιοκτήτες απαλλοτριωμένων εκτάσεων το γνωρίζουν αυτό, έχει γίνει η επικαιροποίηση και σύνταξη νέων κτηματολογικών πινάκων και διαγραμμάτων από Τεχνικό Σύμβουλο, από πέρυσι, και έχουν μάλιστα αποσταλεί οι Εκθέσεις Εκτίμησης του Ανεξάρτητου Ορκωτού Εκτιμητή, από τη Δ19 στη Δ25 του Υπουργείου Υποδομών. Κάποιες ενδεχόμενες διορθώσεις στους κτηματολογικούς πίνακες που εκκρεμούν, κατόπιν αιτήσεων των ιδιοκτητών ή στο πλαίσιο υλοποίησης της μελέτης εφαρμογής του έργου, δεν αποτελούν αιτία της καθυστέρησης στην κήρυξη των απαλλοτριώσεων, αλλά αποτέλεσμα της καθυστέρησης, καθώς τα θέματα αυτά θα κριθούν αντίστοιχα στο δικαστήριο και σε μεταγενέστερη χρονικά φάση και σε κάθε περίπτωση δεν αποτελούν κώλυμα για την εξέλιξη της δημοπράτησης του έργου.
Για να αντιληφθούμε ακριβώς, ποια είναι η άμεση εκκρεμότητα που πρέπει να λυθεί, παρουσιάζουμε ένα Ιστορικό διαχείρισης της δημοπράτησης του έργου, ώστε να υπάρχει κοινός κώδικας αναφοράς.
1. Αρχικά το έργο υπαγόταν στην αρμοδιότητα του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, το οποίο είχε ολοκληρώσει τις μελέτες από το 2017.
Οι προμελέτες και οριστικές μελέτες είχαν εκπονηθεί και εγκριθεί από το Υπ. Αγροτικής Ανάπτυξης (στο διάστημα από το 2010 έως το 2017).
2. Το Μάρτιο 2018, έπειτα από αίτημα της Περιφέρειας Κρήτης, χαρακτηρίστηκε με Υπουργική Απόφαση, ως έργο Εθνικού Επιπέδου και εντάχθηκε στον προγραμματικό σχεδιασμό του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών.
3. Το Μάιο 2018 το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων διαβίβασε τη μελέτη του έργου στο Υπουργείο Υποδομών, η οποία έχρηζε επικαιροποίησης (λόγω οψιγενών τροποποιήσεων στον Κανονισμό Τεχνολογίας Σκυροδέματος, απαιτήσεων Κανονισμού Ασφάλειας Φραγμάτων, πρόβλεψης Συστήματος Αυτοματισμού και Παρακολούθησης scada, προσαρμογής σε νέα τιμολόγια και νέες τεχνικές προδιαγραφές).
4. Το Νοέμβριο 2019 η αρμόδια Υπηρεσία του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών για τη δημοπράτηση του έργου (Δ19) σε ενημερωτικό σημείωμα προς την πολιτική ηγεσία του οικείου Υπουργείου είχε καταθέσει χρονοδιάγραμμα απαιτούμενων ενεργειών μέχρι τη σύμβαση κατασκευής έργου. Ενδεικτικά αναφέρουμε κάποια κρίσιμα ορόσημα, σύμφωνα με την Αναθέτουσα Αρχή.
• Έγκριση επικαιροποίησης μελετών και τευχών δημοπράτησης : 19-06-2020
• Κήρυξη απαλλοτρίωσης : 01/10/2020 (με την υποσημείωση ότι δεν υπάρχει χρηματοδότηση)
• Συζήτηση στο αρμόδιο δικαστήριο της διαδικασίας απαλλοτρίωσης του άρθρου 7α του Κώδικα Αναγκαστικών Απαλλοτριώσεων : 01/04/2021
• Έγκριση τευχών δημοπράτησης : 01/04/2021 (με την υποσημείωση ότι δεν υπάρχει χρηματοδότηση)
• Αποστολή προκήρυξης στην εφημερίδα της Ε.Ε. (έναρξη δημοπράτησης) : 10-04-2021
• Υπογραφή εργολαβικής σύμβασης : 31-12-2022 (δηλαδή δεκαοκτώ μήνες μετά την έναρξη δημοπράτησης του έργου)
Υποσημείωση : Φυσικά, παρ’ όλο που όπως όπως όλοι γνωρίζουμε, το παραπάνω χρονοδιάγραμμα έπεσε τελείως έξω (και δεν φταίει η Δ19 σε αυτό), σε ένα πράγμα ήταν αληθινό. Στην υποσημείωση ότι δεν υπάρχει χρηματοδότηση. Για να είμαστε και δίκαιοι, η Υπηρεσία είχε προειδοποιήσει από νωρίς. Αυτοί που συνομιλούσαν με τις Υπηρεσίες και όφειλαν να πάρουν τις αποφάσεις, φαίνεται εκ του αποτελέσματος, πως ήταν ή αδιάφοροι ή διατακτικοί.
5. Από το 2019 πέρασαν 5 κοντά χρόνια. Μέσα σε αυτό το χρονικό διάστημα, από τη μία επιδεινώθηκαν οι κλιματικές συνθήκες, από την άλλη βομβαρδιζόμασταν ακατάπαυστα από υποσχέσεις Υπουργών ότι, το Φράγμα Πλατύ επρόκειτο να δημοπρατηθεί μέχρι τέλους του τρέχοντος έτους ή μέσα στο επόμενο εξάμηνο, και περιμέναμε υπομονετικά, αλλά από εξάμηνο σε εξάμηνο, πέρασε μία πενταετία.
Πάντως, μέχρι το καλοκαίρι 2021 είχαν προχωρήσει ικανοποιητικά από το αρμόδιο Υπουργείο, τόσο η επικαιροποίηση των μελετών όσο και οι απαιτούμενες διαδικασίες για τις απαλλοτριώσεις. Μάλιστα, είχε εκδοθεί η απαιτούμενη Πράξη Υπουργικού Συμβουλίου για την υπαγωγή του έργου στο 7α του Κώδικα Αναγκαστικών Απαλλοτριώσεων και είχε ανατεθεί η Εκτίμηση των απαλλοτριούμενων ακινήτων μέσω Τεχνικού Συμβούλου.
Από εκεί και πέρα όμως, για να προχωρήσουν οι απαλλοτριώσεις θα έπρεπε να έχει ληφθεί μέριμνα για να βρεθούν τα κονδύλια για την πληρωμή τους. Όπως βεβαίως και για τη χρηματοδότηση ολόκληρου του έργου.
Είναι εντυπωσιακό ότι, το συγκεκριμένο έργο, που ήταν τόσο ώριμο δεν εντάχθηκε στο Ταμείο Ανάκαμψης.
Πιο εντυπωσιακό είναι ότι, δεν υπάρχει καμία επίσημη καταγραφή διεκδίκησης των Υπουργών και τοπικών Κυβερνητικών Βουλευτών εκείνης της περιόδου, για την ένταξη του στο Ταμείο Ανάκαμψης.
Αλλά το πιο εντυπωσιακό όλων, είναι η ευκολία με την οποία εντάχθηκαν, εκείνη την περίοδο στο Ταμείο Ανάκαμψης άλλα έργα, όχι τόσο ώριμα, τα οποία σήμερα απεντάσσονται φορτώνοντας επιπλέον τον κρατικό προϋπολογισμό εκτοπίζοντας άλλες δαπάνες, που κρίνονται πιο «ελαστικές».
6. Εντέλει, από το 2019, πέρασαν περί τα 5 χρόνια και τελικά η Χώρα, για τη χρηματοδότηση του έργου, κατέφυγε σε δανεισμό από τις Τράπεζες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
7. Στις 16-02-2024 υπεγράφη δανειακή σύμβαση μεταξύ αφενός Ελληνικού Δημοσίου και αφετέρου Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων και Τράπεζας Ανάπτυξης Συμβουλίου της Ευρώπης (ύψους 160 εκ. ευρώ). Έλειπαν, όμως ακόμη 33 εκ. ευρώ, τα οποία αντιστοιχούσαν στο Φ.Π.Α. του έργου, ποσό μη επιλέξιμο για τις Τράπεζες. Όσο υπήρχε το έλλειμα της απαιτούμενης χρηματοδότησης κατά 33 εκ. ευρώ, ήταν αδύνατο να δημοπρατηθεί το έργο, παρόλο που είχε καταρτιστεί δανειακή σύμβαση (για το υπόλοιπο ποσό των 160 εκ. ευρώ) και παρά το πανηγυρικό κλίμα για την άμεση δημοπράτηση του έργου.
8. Στις 17-05-2024, ο αρμόδιος Υφυπουργός Υποδομών (Ταχιάος) μετέβη στο Δήμο Αμαρίου, Π.Ε. Ρεθύμνου, για να παρουσιάσει επί τόπου τη μελέτη του έργου στους δημότες και ανακοίνωσε δημοπράτηση μέχρι το τέλος του 2024, ΚΑΤΙ ΠΟΥ ΔΕΝ ΤΗΡΗΘΗΚΕ.
9. Στις 31-10-2024 το Υπουργείο Υποδομών απαντά σε κοινοβουλευτική ερώτηση ότι η δημοπράτηση του έργου δεν μπορεί να γίνει όσο εκκρεμεί η εγγραφή νέου εναρίθμου στο Π.Δ.Ε. ποσού 200 εκ. ευρώ, γιατί το Φ.Π.Α. του ποσού των δανείων δεν ήταν επιλέξιμο από τις Τράπεζες και ότι εκτιμώμενος χρόνος δημοπράτησης του έργου ήταν β΄τρίμηνο 2025, ΚΑΤΙ ΠΟΥ ΔΕΝ ΤΗΡΗΘΗΚΕ.
10. Στις 12-12-2024 ο Πρωθυπουργός ήταν επικεφαλής πολυμελούς κυβερνητικού κλιμακίου σε εκδήλωση για την Περιφερειακή Ανάπτυξη στο Ρέθυμνο συμπεριλαμβανομένου του αρμόδιου Υπουργού Υποδομών (Σταϊκούρα). Εκεί ο Πρωθυπουργός μίλησε με ενθουσιασμό για το Φράγμα Πλατύ και ανακοίνωσε ότι θα λειτουργεί σε 5 χρόνια, κάτι που σήμαινε δημοπράτηση του έργου την επόμενη μέρα (λαμβανομένης υπόψη της 5ετούς διάρκειας κατασκευής του). Μάλιστα σύμφωνα με τον τοπικό τύπο της εποχής, ο Σταϊκούρας ανέφερε στην ίδια εκδήλωση ότι μέχρι Μάρτιο 2025 θα έχουμε υπογραφή σύμβασης, ΚΑΤΙ ΤΟ ΟΠΟΙΟ, ΟΜΟΙΩΣ, ΔΕΝ ΤΗΡΗΘΗΚΕ.
11. Στις 13-12-2024 (μία μέρα μετά τις εξαγγελίες του Ρεθύμνου) εγκρίνεται από το Υπουργείο Οικονομικών η εγγραφή εναρίθμου του έργου στο Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων, ύψους 195 εκ. ευρώ, κάτι το οποίο ήταν καταρχάς ευχάριστο, γιατί φαίνεται ότι βρέθηκαν τα 33 εκ. του Φ.Π.Α.. Το παράδοξο και εντελώς μυστήριο ήταν ότι, με την ίδια απόφαση, εισήχθη ειδική διάταξη, που στην ουσία το απενεργοποίησε και πάγωσε κάθε παραπέρα διαδικασία δημοπράτησης του έργου ακόμη και εντός του επομένου έτους (2025) (!!!). Συγκεκριμένα μπήκε ο όρος της μηδενικής επιλέξιμης δημόσιας δαπάνης και απαγόρευσης ανάληψης νομικών δεσμεύσεων κατά τη διάρκεια της περιόδου ΕΠΑ 2021-2025. Η ανάληψη νομικών δεσμεύσεων και οι δαπάνες του έργου, μεταφέρθηκαν, με μια μονοκοντυλιά, στην επόμενη προγραμματική περίοδο ΕΠΑ (δηλαδή ΕΠΑ 2026-2030).
Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι, την 13-12-2024 (μία μέρα μετά από τις ανακοινώσεις του Πρωθυπουργού) το έργο μπήκε (για τουλάχιστον όλο το 2025) στην (βαθεία) κατάψυξη, με απόφαση της Κυβέρνησης, αφού :
• η χρηματοδότηση του έργου ήταν μη διαθέσιμη σίγουρα μέχρι την 31-12-2025 (και μετά βλέπουμε).
• οι απαλλοτριώσεις του έργου δεν μπορούν να γίνουν μέχρι 31-12-2025 (και μετά βλέπουμε).
• ο διαγωνισμός του έργου δεν μπορεί να γίνει μέχρι την 31-12-2025 (δηλαδή πριν την κήρυξη των απαλλοτριώσεων).
• η χρηματοδότηση του έργου πάει στην επόμενη τετραετία. Δηλαδή τα χρήματα του προϋπολογισμού, μπορεί να βρεθούν κάποια στιγμή μέσα στην επόμενη προγραμματική περίοδο του ΕΠΑ (2026-2030). Μπορεί την 01-01-2026 αλλά μπορεί και την 31-12-2030!!!
Υποσημείωση : Δεν επιβεβαιώνεται μέχρι στιγμής η εφησυχασμένη διαβεβαίωση που διαβάσαμε προσφάτως σε δηλώσεις στον τοπικό τύπο (και έχει προκαλέσει σύγχυση) ότι δήθεν, οι απαλλοτριώσεις θα κηρυχθούν μέσα στο επόμενο εξάμηνο, τουλάχιστον με βάση τα έως τώρα διαθέσιμα στοιχεία. Αν παρ’όλ’αυτά οποιοδήποτε πρόσωπο διαθέτει έγγραφα που μας διαφεύγουν ή άλλα σχετικά τεκμήρια, το καλούμε να τα καταθέσει στο δημόσιο διάλογο προς αντίκρουση των δικών μας στοιχείων.
12. Για να συνεχίσουμε με το Ιστορικό, το Μάρτιο του 2025 (3 μήνες μετά την εισαγωγή της ειδικής διάταξης στο ενάριθμο) η Υπηρεσία του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών που είναι αρμόδια για τις απαλλοτριώσεις (Δ25) ανακοίνωσε προς πάσα κατεύθυνση ότι, προκειμένου να ολοκληρωθούν οι διαδικασίες κήρυξης των αναγκαστικών απαλλοτριώσεων, είναι απαραίτητη η ένταξη διακριτού εναρίθμου για τις δαπάνες απαλλοτριώσεων (13,2 εκ. ευρώ).
Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι :
Αυτή τη στιγμή όλη η γραφειοκρατική μηχανή, είναι εγκλωβισμένη σε ένα αστερίσκο που τέθηκε την 13-12-2024 από το Υπουργείο Οικονομικών και δεν διατίθεται ποσό 13,2 εκ. ευρώ για να γίνει η κήρυξη των απαλλοτριώσεων, ώστε να προχωρήσουμε στη συνέχεια στη δημοπράτηση.
Αυτό είναι το αγκάθι, στη δημοπράτηση, και θα πρέπει να το μάθουν όλοι ότι, μέχρι το τέλος του 2025 (και βλέπουμε για πιο μετά) η αρμόδια Υπηρεσία αρνείται να προχωρήσει στις απαλλοτριώσεις (13,2 εκ. ευρώ) λόγω του αστερίσκου στο ενάριθμο. Ο διαγωνισμός αν δεν υπήρχε αυτό το εμπόδιο των απαλλοτριώσεων, θα μπορούσε να ξεκινήσει άμεσα, γιατί μέχρι να ολοκληρωθεί και να υπάρχει νέα νομική δέσμευση (σε ένα εξάμηνο τουλάχιστον) θα έχει παρέλθει ο χρονικός περιορισμός του αστερίσκου (και ελπίζουμε να μην τεθεί νέος στο πλαίσιο του ΕΠΑ 2026-2030).
13. Τον Απρίλιο του 2025, η Δ19 σε μία προσπάθεια διοικητικής επίλυσης πρότεινε να οριστεί διαφορετικό ενάριθμο για τις απαλλοτριώσεις, προκειμένου αυτές να συντελεστούν με το άρθρο 7α του Κώδικα Αναγκαστικών Απαλλοτριώσεων. Επίσης, μπήκε στη συζήτηση η άποψη ότι, οι απαλλοτριώσεις μπορούν να ξεκινήσουν με την άμεση εξασφάλιση του 10% των πιστώσεων, δηλαδή ποσού 1,3 εκ. ευρώ.
14. Την 11 Ιουνίου 2025, η Δ19 ανέφερε ότι η δημοπράτηση του έργου θα μπορούσε να γίνει Δ΄εξάμηνο του 2025, εφόσον κηρυχθούν οι απαλλοτριώσεις.
15. Την 13 Ιουνίου 1015, το Υπουργείο Οικονομικών απάντησε σε Κοινοβουλευτική Ερώτηση ότι :
• εκτελεί στη βάση υποβληθέντων αιτημάτων των φορέων τα οποία εξετάζονται αρμοδίως χωρίς καθυστερήσεις.
• για το συγκεκριμένο έργο δεν υπάρχει αίτημα αύξησης πιστώσεων σε εκκρεμότητα στο Υπουργείο Οικονομικών
• για τα αιτήματα πιστώσεων, τον σχεδιασμό́, την ολοκληρωμένη αποτύπωση και την πορεία υλοποίησης των συναφών πολιτικών και δράσεων, την δημοπράτηση των έργων, τη διενέργεια των διαγωνισμών, τη διαδικασία κήρυξης των απαιτούμενων απαλλοτριώσεων και οτιδήποτε σχετικό́ με την υλοποίηση του φυσικού́ αντικειμένου του έργου, αρμόδιοι είναι οι οικείοι φορείς πολιτικής και χρηματοδότησης των έργων (εν προκειμένω το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών).
Πρόκειται για μία ακόμη παρτίδα πιγκ – πογκ «ανεύθυνων» αλλά αρμοδίων στελεχών της πυραμίδας της εκτελεστικής εξουσίας.
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ :
Η δημοπράτηση του έργου που επί 75 χρόνια συζητάμε, σήμερα κολλάει σε έναν αστερίσκο που μπήκε την 13-12-2024 και στον οποίο στηρίζεται η αρμόδια Υπηρεσία (Δ25) για να μην προβεί στις απαιτούμενες απαλλοτριώσεις.
ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ :
Θα πρέπει άμεσα :
• Είτε να ανακληθεί ο αστερίσκος από το ενάριθμο του έργου κατόπιν συνεννοήσεων των συναρμόδιων Υπουργείων, αφού μάλιστα το Υπουργείο Οικονομικών δεν έχει καμία αντίρρηση
• Είτε να προχωρήσουν άμεσα οι απαλλοτριώσεις με το 10% του ποσού, δηλαδή με 1,3 εκ. ευρώ, και αν δεν υπάρχει ούτε αυτό το ποσό, να μας το πούνε, να κάνουμε έρανο στην Κρήτη για να το βρούμε.
• Είτε να αλλάξει άμεσα (με συνεργασία Υπουργείου Υποδομών και Δικαιοσύνης) το θεσμικό πλαίσιο των απαλλοτριώσεων στις δημοπρατήσεις έργων, ώστε η κήρυξη των απαλλοτριώσεων να μην αποτελεί υπό προϋποθέσεις τροχοπέδη στις δημοπρατήσεις έργων. Έτσι κι αλλιώς το Κράτος είναι ο πιο αξιόπιστος οφειλέτης.
Πέραν των προτεινόμενων λύσεων έχει γεννηθεί παράλληλα και μία σειρά ερωτημάτων (τα μυστήρια που λέγαμε), και τα αναφέρουμε εδώ γιατί είναι φαινόμενα που δεν τιμούν τη Δημόσια Διοίκηση :
• Πότε αντελήφθησαν τα Υπουργεία ότι λείπει το κονδύλιο των 33 εκ. ευρώ για το Φ.Π.Α.; Τι έκαναν για αυτό;
• Γιατί δεν προστάτεψε κανείς τον Πρωθυπουργό στις 12-12-2024 όταν ανακοίνωνε το έργο από το Ρέθυμνο; Ποιος του απέκρυψε ότι τότε δεν υπήρχε το απαιτούμενο νέο ενάριθμο (που είναι προαπαιτούμενο για τη δημοπράτηση του έργου);
• Γιατί μπήκε ο αστερίσκος που παγώνει τη δημοπράτηση του έργου (τουλάχιστον για όλο το 2025) μία μέρα μετά την εξαγγελία της δημοπράτησης του έργου από τον ίδιο τον Πρωθυπουργό; Ποιος προσπαθεί να παγιδεύσει την Κυβέρνηση σε επικίνδυνες ατραπούς;
• Ποιος κρύβεται πίσω από την καθυστέρηση ενός τόσο σημαντικού έργου που θα αρδεύσει χιλιάδες στρέμματα καλλιεργήσιμης γης, με νερό που πάει χαμένο στη θάλασσα;
• Ποιον εξυπηρετεί η καθυστέρηση στη δημοπράτηση ενός τόσο εμβληματικού έργου που έχει προκαλέσει δεκάδες συσκέψεων και εκδηλώσεων από τους τοπικούς φορείς και τόσο πολύ προσδοκά η τοπική Κοινωνία;
• Πρόκειται για μία ακόμη διαχρονική παθογένεια του Ελληνικού Κράτους;
• Γιατί δεν μπορούν να βρεθούν άμεσα, έστω 13,2 εκ. ευρώ για την άμεση κήρυξη των απαλλοτριώσεων για ένα έργο στο οποίο έχει μπει σημαιοφόρος, ο ίδιος ο Πρωθυπουργός και τη στιγμή που τα έσοδα του Κράτους δείχνουν υπερπλεόνασμα, ήδη από τους πρώτους μήνες του 2025;
• Τι φαύλος κύκλος είναι αυτός να απεντάσσονται έργα από το Ταμείο Ανάκαμψης και να φορτώνονται στο Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων πετώντας έξω άλλα έργα που είχαν παραλειφθεί στο Ταμείο Ανάκαμψης;; Υπάρχει εντέλει η σκέψη (στο πίσω μέρος του μυαλού κάποιων) ότι το Φράγμα Πλατύ δεν είναι πρώτη προτεραιότητα; Αν είναι έτσι, ας μας το πουν! Και σε εμάς, αλλά και στον Πρωθυπουργό.
• Ποιος φταίει που επί τόσα χρόνια χάνεται πολύτιμος χρόνος και το νερό στη θάλασσα;
• Πριν από 75 χρόνια, δεν υπήρχε η ξηρασία όπως μας απειλεί σήμερα, δεν υπήρχε η ηλεκτρονική διακυβέρνηση, όλες οι διαδικασίες ήταν πιο αργές. Κατανοητό. Σήμερα όμως, δικαιολογείται, το Κράτος με τα ψηφιακά εργαλεία που διαθέτει και σε τέτοιες ασφυκτικές συνθήκες λειψυδρίας, να πηγαίνει με ρυθμούς του 1950;
• Πού θα φτάσει αυτή η κατάσταση με την απραξία απέναντι στη λειψυδρία;
• Ποιος μας εγγυάται ότι το υπόλοιπο ποσό του δανείου των 160 εκ. από τις Τράπεζες, θα μπορεί να περιμένει στο σεντούκι, μέχρι να ξεπαγώσει η διαδικασία και δεν θα χαθεί κι αυτό στο τέλος; Για να λάβουμε αυτό το δάνειο δεν είχαμε δεσμευτεί για συγκεκριμένη ημερομηνία δημοπράτησης του έργου;
• Ποιες οι συνέπειες της μη έγκαιρης αξιοποίησης του δανειακού κεφαλαίου; Ποιον θα επιβαρύνουν τα πανωτόκια, αν όχι τον Έλληνα φορολογούμενο;
• Έκανε σωστά το έργο της η (παχυλά αμειβόμενη) Διοίκηση μέσω Στόχων (και δεν αναφερόμαστε στη Δ19 που από ό,τι φαίνεται έχει κάνει τα πάντα); Ποιος ήταν τελικά ο στόχος της Διοίκησης, αν όχι να μη χαθεί πολύτιμος χρόνος για τη δημοπράτηση του έργου; Πόσες ακόμη ημερίδες συνέδρια και στρατηγικά σχέδια θα πρέπει να παρακολουθήσουμε με τους καλοθρεμμένους (και κακομαθημένους) γραφειοκράτες σε πρώτο πλάνο να μας αφήνουν στην πλάνη;
Εδώ που έχουμε φτάσει, πλέον, μόνο μία σταθερά υπάρχει. Και λέγεται Κυριάκος Μητσοτάκης.
Μόνο ο Πρωθυπουργός μπορεί να κάνει την κατάλληλη παρέμβαση, για να ξεκαθαρίσει το τοπίο και να διαφυλάξει την αξιοπιστία του κυβερνητικού αφηγήματος για το συγκεκριμένο έργο.
Να δώσει τώρα εντολή στον Πιερρακάκη, να εξασφαλιστεί ότι, θα διατεθούν άμεσα τα 13,2 εκ. ευρώ που απαιτούνται για τις απαλλοτριώσεις, για να πάρει την ανάλογη πρωτοβουλία το Υπουργείο Υποδομών.
Το ποσό είναι αστείο μπροστά στις υπεραποδόσεις των κρατικών ταμείων. Αλλά πολύ σοβαρό για την αξιοπιστία της Κυβέρνησης. Και για την τοπική κοινωνία που περιμένει στα τυφλά και διψώντας.
Ο Πρωθυπουργός χαρακτηρίζεται από αποφασιστικότητα και πολιτικό ήθος.
Ό,τι λέει το κάνει. Αυτή θα είναι η αιχμή του δόρατος της Νέας Δημοκρατίας για τις επόμενες εκλογές. «Το είπαμε, το κάναμε». Δεν θα αφήσει ένα τόσο σοβαρό θέμα, που εξάλλου αφορά και την πραγμάτωση των δικών του εξαγγελιών.
Δεν θέλουμε να είμαστε κακοπροαίρετοι.
Δεν θέλουμε να πιστέψουμε ότι η περίπτωση του Φράγματος Πλατύ είναι ακόμη ένα πλήγμα της «κρίσης της Δημοκρατίας».
Αρνούμαστε να δεχθούμε ότι είμαστε ανήμποροι θεατές ενός πανίσχυρου και απρόσιτου για τον πολίτη κρατικού μηχανισμού, θύματα των διαδρόμων των Υπουργείων και των Υπουργικών Γραφείων.
Δεν επιτρέπουμε σε καμία κρατική μηχανή να εισβάλλει απρόσκλητη σε κάθε μορφή κοινωνικής και οικονομικής δραστηριότητας, ακόμη και στην ίδια στη σχέση εμπιστοσύνης μας με τον Πρωθυπουργό, ακόμη και στο επίπεδο της εκπλήρωσης βασικών αναγκών του πολίτη, όπως το δικαίωμα στο νερό, με το άλλοθι της «τεχνοκρατικής διευθέτησης» διαδικασιών που στο τέλος ο λογαριασμός πάει στον ανυποψίαστο πολίτη.
Αρνούμαστε κάθε προνομιακή νομιμοποίηση γραφειοκρατικών συστημάτων μέσα από δυσνόητα μοντέλα διοίκησης, που δεν έχουν περάσει από τη βάσανο της κοινωνικής ζύμωσης.
Δεν διανοούμαστε ότι το Φράγμα Πλατύ, το έργο που εδώ και 75 χρόνια είναι στην αναμονή, θα ξαναπάει στις καλένδες, και ότι πληρώθηκαν χωρίς λόγο τόσοι μελετητές και σύμβουλοι για την προετοιμασία του διαγωνισμού.
Ούτε πιστεύουμε ότι, το σπουδαίο αυτό έργο, που έβαλε τις βάσεις ο αείμνηστος, Ιωάννης Κεφαλογιάννης, αποτέλεσε ένα φτηνό επικοινωνιακό όχημα για να μοιραστούν λεφτά σε μελετητές και συμβούλους και τελικά η μελέτη θα μείνει να αραχνιάζει σε ένα server του Υπουργείου Υποδομών.
Δεν δεχόμαστε ότι το Δάνειο από τις Ευρωπαϊκές Τράπεζες, ήταν απλά μία μεθόδευση γραφειοκρατικών καναλιών και δικτύων, ως επίφαση χρηματοδοτικής εξασφάλισης του έργου, για τη νομιμοποίηση της μελετητικής προετοιμασίας και συνεπαγόμενης αμοιβής του μελετητικού λόμπι.
Τουλάχιστον αποκλείεται να είχε κάτι τέτοιο υπόψη του ο Πρωθυπουργός, όταν εξήγγειλε τη δημοπράτηση του έργου, στις 12-12-2024 από το Ρέθυμνο.
Αποκλείεται να γνώριζε ότι την επόμενη μέρα, της εξαγγελίας του, ένα σκοτεινό κανάλι θα πάγωνε το διαγωνισμό για όλο το 2025.
Απόδειξη γι αυτό είναι ότι ελπίζουμε ότι τα πράγματα θα διορθωθούν άμεσα.
Ή θα βρεθούν άμεσα τα 13,2 εκ. ευρώ από την Κυβέρνηση, για να ξεκινήσει ο διαγωνισμός ή ότι το θέμα των απαλλοτριώσεων θα λυθεί άμεσα με άλλο τρόπο, και δεν θα περιμένουμε ακόμη ένα εξάμηνο.
Και ο Πρωθυπουργός, θα βρει τον τρόπο να βάλει τα πράγματα στη θέση τους.
Πιστεύουμε σε αυτόν.
Γιατί ο Πρωθυπουργός μας έχει αποδείξει πως, ό,τι λέει το κάνει και ότι η παντοδυναμία της κρατικής εξουσίας, ελέω της αρχής της λαϊκής κυριαρχίας, δεν μπορεί να σημαίνει πως οι δημοκρατικές διαδικασίες θα γίνουν εργαλείο ικανοποίησης των εξουσιαστικών ορέξεων μίας «σκοτεινής» κρατικής μηχανής, χωρίς έλεγχο και λογοδοσία.
Οι κλιματικές συνθήκες, εξάλλου, δεν μας προσφέρουν την πολυτέλεια της αδράνειας και της λογικής «πάμε κι όπου βγει».
Δεν είναι αποδεκτές τέτοιες πολιτικές, πρακτικές και συμπεριφορές από όπου κι αν προέρχονται και θα μας βρίσκουν απέναντι.
Να ενωθούν τώρα όλοι οι Βουλευτές στης Κρήτης σε αυτή τη διεκδίκηση, να απαιτήσουν τα αυτονόητα από την Κυβέρνηση, πέρα από κομματικές ή προσωπικές στρατηγικές και πέρα από χρώματα και προτιμήσεις.
Η επιβίωσή μας είναι ένα θέμα που μας ενώνει όλους, με το βάρος της διεκδίκησης να πέφτει, αυτονοήτως, στους κυβερνητικούς Κρητικούς Βουλευτές.
Όσο βαριά κι αν είναι η ατζέντα τους αυτή την εποχή, όσο πυκνός κι αν είναι ο πολιτικός χρόνος για κάποιους, όσο κι αν θεωρούν πανάκεια τον επικοινωνιακό χρόνο που όλα τα γιατρεύει, η Κρήτη είναι πάνω από όλους και από όλα και ο πραγματικός χρόνος δημοπράτησης του Φράγματος Πλατύ, είναι το ουσιαστικό ζητούμενο για τον τόπο μας.
Επιτέλους, η προνομιακή πρόσβαση στα κέντρα λήψεως αποφάσεων θα πρέπει να μεταφράζεται σε δίαυλο αποτελεσματικής ενημέρωσης του Πρωθυπουργού αλλά και να έχει ουσιαστική αποτύπωση στην καθημερινότητα των πολιτών, που εκπροσωπούνται δια των τοπικών Βουλευτών.
Κλείνοντας αυτό το αφιέρωμα και ελπίζοντας να δίνουμε έναυσμα για διεκδίκηση της άμεσης διοικητικής απεμπλοκής του προβλήματος των απαλλοτριώσεων του Φράγματος Πλατύ, δεσμευόμαστε ότι, από εδώ και πέρα θα γίνεται ανάλογη έρευνα, για όλα τα θέματα που καίνε την Π.Ε. Ηρακλείου, για να έχουν γνώση οι φύλακες και να φτάνουν τα μηνύματα στους πραγματικούς αποδέκτες, που παρασκηνιακά οργανώνουν υπόγεια δίκτυα συμφερόντων, στην πλάτη ακόμη και του ίδιου του Πρωθυπουργού.
