Γιατί γιορτάζουμε την Τσικνοπέμπτη; Πώς καθιερώθηκε αυτό το ιδιαίτερο έθιμο;
Πότε πέφτει η Τσινκνοπέμπτη
Η Τσικνοπέμπτη γιορτάζεται 11 ημέρες πριν την Καθαρά Δευτέρα, την Πέμπτη της 2ης εβδομάδας της Αποκριάς, γνωστή και ως Κρεατινή.
Η φετινή Τσικνοπέμπτη του 2024 πέφτει 20 Φεβρουαρίου. Οι άλλες εβδομάδες είναι η Προφωνή και η εβδομάδα της Τυροφάγου. Για τους Ελληνορθόδοξους προμηνύει την έναρξη της Σαρακοστής, της σαρανταήμερης περιόδου νηστείας πριν από το Πάσχα.
Γιατί ονομάστηκε έτσι
Το όνομά της προέρχεται από τις λέξεις «τσίκνα», η μυρωδιά δηλαδή του καμένου ψημένου κρέατος και την ημέρα Πέμπτη. Λέγεται, ότι επιλέχτηκε η Πέμπτη ως ημέρα κρεατοφαγίας, καθώς παραδοσιακά οι ημέρες νηστείας των Ελληνορθόδοξων είναι η Τετάρτη και η Παρασκευή.
Ιστορικές ρίζες και πολιτισμικές συνδέσεις
Παρόλο που η Τσικνοπέμπτη έχει σήμερα χριστιανικό χαρακτήρα, οι ρίζες της φαίνεται να φτάνουν πίσω στις βακχικές γιορτές της αρχαίας Ελλάδας και Ρώμης. Οι γιορτές αυτές περιλάμβαναν φαγοπότι και διασκέδαση, αποτελώντας τελετές που στόχευαν στη διασφάλιση της ευφορίας της γης την άνοιξη.
Η σύνδεση της Τσικνοπέμπτης με αντίστοιχες γιορτές σε άλλες χώρες:
- Γερμανία:Schmutziger Donnerstag (Λιπαρή Πέμπτη)
- ΗΠΑ (Νέα Ορλεάνη):Mardi Gras (Λιπαρή Τρίτη), όπου ο χορός και το φαγητό κυριαρχούν.
Παρέλαση Μάρντι Γκρα στην Νέα Ορλεάνη
Έθιμα της Τσικνοπέμπτης σε όλη την Ελλάδα
Κάθε γωνιά της Ελλάδας γιορτάζει με τον δικό της ξεχωριστό τρόπο:
- Κέρκυρα: Τα διάσημα Κορφιάτικα Πετεγολέτσια (κουτσομπολιά), όπου οι κάτοικοι μαζεύονται στην Πιάτσα για να σχολιάσουν με χιούμορ τα νέα της πόλης.
- Πάτρα: Το έθιμο της Γιαννούλας της Κουλουρούς, όπου οι Πατρινοί διασκεδάζουν γύρω από το ομοίωμα της Γιαννούλας που πιστεύει ότι θα παντρευτεί τον Ναύαρχο Ουίλσον.
- Σέρρες: Ανάβουν μεγάλες φωτιές και πηδούν από πάνω τους, συμβολίζοντας τον καθαρμό και την ανανέωση.
- Κομοτηνή: Τα αρραβωνιασμένα ζευγάρια ανταλλάσσουν φαγώσιμα δώρα. Ο άντρας στέλνει στην αγαπημένη του τον “κούρκο” (κότα), ενώ εκείνη προσφέρει μπακλαβά και γεμιστή κότα.
- Θήβα: Ο βλάχικος γάμος ξεκινά, ένα παραδοσιακό έθιμο με μουσική, χορό και γλέντι που διαρκεί μέχρι την Καθαρά Δευτέρα.
- Ιος: Μασκαράδες ζωσμένοι με κουδούνια διασχίζουν το νησί, φέρνοντας ήχους και γέλια στη νύχτα.
- Πόρος: Οι νέοι κλέβουν ένα… μακαρόνι και το τοποθετούν κάτω από το μαξιλάρι τους για να ονειρευτούν το μελλοντικό τους ταίρι.
- Σκόπελος: Όλη η κοινότητα μαζεύεται στο Πεύκο για φαγοπότι και χορό.
