Η ΑΑΔΕ αλλάζει τους κανόνες για τις αγροτικές ενισχύσεις – Στρατηγική κατά της φοροδιαφυγής
Η ΑΑΔΕ στρέφει πλέον το βλέμμα της στους αγρότες, ανοίγοντας ένα νέο κεφάλαιο ελέγχων σε ένα χώρο που για δεκαετίες βρισκόταν ουσιαστικά στο απυρόβλητο.
Το πέρασμα του ΟΠΕΚΕΠΕ στην Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων δεν άργησε να αποδώσει, αποκαλύπτοντας εκτεταμένες στρεβλώσεις στο σύστημα των επιδοτήσεων και θέτοντας τις βάσεις για μια πιο διαφανή και δίκαιη πραγματικότητα.
Οι πρώτες διασταυρώσεις έφεραν στο φως χιλιάδες περιπτώσεις υπερδηλωμένων καλλιεργήσιμων εκτάσεων, επιβεβαιώνοντας ότι η εποχή των ελάχιστων ή ανύπαρκτων ελέγχων τελειώνει. Στόχος της ΑΑΔΕ δεν είναι μόνο η αποκάλυψη παρατυπιών, αλλά και η μετάβαση σε ένα σύστημα επιδοτήσεων που θα στηρίζεται σε πραγματικά, διασταυρωμένα δεδομένα, με αυτοματοποιημένες διαδικασίες και σαφή εικόνα της αγροτικής περιουσίας.
Σύμφωνα με το kathimerini.gr, θα φθάσουμε λοιπόν στο σημείο όπου οι αγρότες δεν θα χρειάζεται να δηλώνουν τον αριθμό των καλλιεργήσιμων εκτάσεων, καθώς τα δεδομένα θα αντλούνται αυτόματα από τα ηλεκτρονικά συστήματα της ΑΑΔΕ. Μέσω της διασύνδεσης της φορολογικής διοίκησης με το Κτηματολόγιο αλλά και μέσω των μισθωτηρίων, γίνεται η μετάβαση σε μια πραγματικότητα με απτά στοιχεία.
Τόσο ο ΟΠΕΚΕΠΕ όσο και το ΣΔΟΕ που είχαν μέχρι πρότινος την αρμοδιότητα ελέγχου των επιδοτήσεων, δεν έλεγχαν ποτέ ή έλεγχαν σε πολύ μικρό βαθμό επιδοτήσεις αγροτών.
Στο μέλλον οι αγρότες δεν θα χρειάζεται να δηλώνουν τις καλλιεργήσιμες εκτάσεις, καθώς τα δεδομένα θα αντλούνται αυτόματα από τα ηλεκτρονικά συστήματα της ΑΑΔΕ.
Βέβαια, η κίνηση της ΑΑΔΕ εγκυμονεί κινδύνους. Το ελεγκτικό προσωπικό της δεν επαρκεί και δεν αποκλείεται άλλοι έλεγχοι να μείνουν πίσω. Οι έλεγχοι δηλαδή που έφεραν στη διετία 2024-2025 3,9 δισ. ευρώ από τη φοροδιαφυγή. Σε κάθε περίπτωση, η αύξηση των ελεγκτών είναι αναγκαία και θα πρέπει να γίνεται άμεσα έτσι ώστε τα πρόσφατα επιτεύγματα των προηγούμενων ετών να μη χαθούν.
Στις αρχές του 2026 ξεκινάει το δεύτερο κύμα διασταυρώσεων. Σε αυτό δεν θα αναζητηθούν μόνο στοιχεία που αφορούν στα δηλωθέντα στρέμματα στο Ε9 και στα μισθωτήρια αλλά και περιουσιακά και εισοδηματικά στοιχεία. Ουσιαστικά, αυτό που θα ελέγξει η ΑΑΔΕ είναι πώς δημιουργήθηκαν περιουσίες με πολυτελή ακίνητα και αν οι φουσκωμένοι τραπεζικοί λογαριασμοί προέρχονται από δηλωμένα στην εφορία εισοδήματα.
Για δεκαετίες, το Ε9 στην Ελλάδα δεν κατέγραφε απλώς ακίνητα. Ιδίως στην ύπαιθρο, υποκαθιστούσε ένα ανύπαρκτο Κτηματολόγιο, αποτυπώνοντας μια χρόνια θεσμική ασάφεια γύρω από την ιδιοκτησία της γης. Σε χωριά και αγροτικές περιοχές, όπου τα όρια των χωραφιών ήταν συχνά «στο περίπου» και οι τίτλοι ανύπαρκτοι ή ξεχασμένοι, το έντυπο κατέληγε συχνά να μη φανερώνει την πραγματικότητα, αλλά εκτιμήσεις, προσδοκίες και σε αρκετές περιπτώσεις σκόπιμες δηλώσεις.
Επειτα από διασταυρώσεις όμως που πραγματοποίησε η φορολογική διοίκηση, εντόπισε 3.000 περιπτώσεις αγροτών που δήλωναν στο Ε9 εκτάσεις-αγροτεμάχια που δεν τους ανήκουν, με στόχο να εμφανίσουν μεγαλύτερες καλλιεργούμενες εκτάσεις ώστε να αυξηθεί και η επιδότηση. Στο σχετικό έντυπο μπορείς να δηλώσεις ό,τι θέλεις και μετά να το σβήσεις!
Ο ανωτέρω αριθμός των αγροτών που δήλωναν και έσβηναν, αναμένεται να αυξηθεί σημαντικά καθώς οι έλεγχοι είναι σε εξέλιξη και θα εντατικοποιηθούν, δεδομένου ότι πλέον η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων είναι αυτή που έχει στην αρμοδιότητά της τον έλεγχο των επιδοτήσεων.
Στις πρώτες διασταυρώσεις που πραγματοποιήθηκαν, εντοπίσθηκαν πολλές περιπτώσεις αγροτών που δήλωναν για παράδειγμα εκατοντάδες χωράφια και στρέμματα με μικρο-διαφορές στις εκτάσεις που είναι όμως στα όρια του λάθους. Αυτές που έχουν ενδιαφέρον υπολογίζονται αυτή τη στιγμή σε 3.000.
Η φορολογική διοίκηση έχει εντοπίσει 3.000 αγρότες τα οποία δήλωναν στο Ε9 αγροτεμάχια τα οποία δεν τους ανήκαν, με στόχο να λάβουν μεγαλύτερες επιδοτήσεις.
Πολλοί δήλωναν ακίνητα που δεν τους ανήκαν, γνωρίζοντας, ή έστω πιστεύοντας, ότι δεν τα είχε δηλώσει κανείς άλλος. Ουσιαστικά το έντυπο περιουσιακής κατάστασης (Ε9) απλά κατέγραφε και καταγράφει ακίνητα μόνο για την επιβολή φόρων ακόμα για τον υπολογισμό διάφορων παροχών που συνδέονται με εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια.
Ως εκ τούτου το υπουργείο Οικονομικών, και σήμερα η ΑΑΔΕ δεν χρησιμοποιούσε το Ε9 για να ελέγξει τι διαθέτει κάθε Ελληνας. Οι αρχές λάμβαναν τα στοιχεία αυτά για τον υπολογισμό φόρου. Βέβαια, όπως προαναφέρθηκε, όσοι δήλωναν ακίνητα που δεν τους ανήκουν είχαν τη δυνατότητα μέχρι να «κλείσει» το σύστημα για την εκκαθάριση για παράδειγμα του ΕΝΦΙΑ να ανεβάζουν ή να κατεβάζουν όποιο ακίνητο ήθελαν.
Ακόμα όμως και μετά την εκκαθάριση του ΕΝΦΙΑ, εάν ο φόρος ήταν μικρότερος των 300 ευρώ μπορούσε να κάνει όποιος θέλει τροποποιητικές δηλώσεις χωρίς να του ζητηθούν δικαιολογητικά. Σημειώνεται ότι ο ΕΝΦΙΑ για τα αγροτεμάχια είναι εξαιρετικά χαμηλός, αναφέρει το kathimerini.gr.
Ετσι λοιπόν το Ε9 για κάποιους ήταν ένα «χαρτί στο συρτάρι» για το μέλλον. Ενα χωράφι ξεχασμένο, ένα οικόπεδο χωρίς τίτλους, ένα κομμάτι γης που κανείς δεν διεκδικούσε. Δηλώνοντάς το στο Ε9, δημιουργούσαν ένα ίχνος, μια ψευδαίσθηση ιδιοκτησίας, με την ελπίδα ότι κάποτε θα το επικαλεστούν ως στοιχείο χρησικτησίας.
Ομως εκεί που το φαινόμενο πήρε μαζικές διαστάσεις ήταν στην ύπαιθρο. Για πολλούς αγρότες, το Ε9 δεν ήταν απλώς φορολογική υποχρέωση. Ηταν εργαλείο πρόσβασης στις επιδοτήσεις. Σε έναν αγροτικό κόσμο με μεγάλη εξάρτηση από τις ενισχύσεις, η έκταση γης σήμαινε χρήμα. Οσα περισσότερα στρέμματα, τόσο υψηλότερη η επιδότηση.
Ετσι, δηλώνονταν στο Ε9 αγροτεμάχια που δεν τους ανήκαν. Χέρσα χωράφια, εγκαταλελειμμένες εκτάσεις, κομμάτια γης χωρίς σαφή ιδιοκτησία. Το Ε9 προσκομιζόταν στις αρμόδιες αρχές ως «απόδειξη», οι επιδοτήσεις εγκρίνονταν και τα χρήματα καταβάλλονταν. Και μετά; Το ακίνητο… εξαφανιζόταν. Διαγραφόταν από το Ε9 πριν δημιουργήσει φορολογική επιβάρυνση. Την επόμενη χρονιά, η ίδια διαδικασία από την αρχή. Ενα παιχνίδι δηλώσεων και διαγραφών, χωρίς ουσιαστικό έλεγχο, χωρίς συνέπειες.
Το πρόβλημα δεν ήταν μόνο η ατομική παρανομία. Ηταν η σιωπηρή ανοχή ενός στρεβλού συστήματος επιδοτήσεων που μπέρδευε τη δήλωση με την ιδιοκτησία και το χαρτί με την αλήθεια. Το Ε9, αντί να καταγράφει την περιουσία, συχνά κατέγραφε την ανάγκη ή την πονηριά. Και οι πραγματικά συνεπείς πολίτες έβλεπαν γύρω τους να ευνοούνται όσοι ήξεραν να «παίζουν» με τα κενά του νόμου.https://www.kathimerini.gr/
