Το στεγαστικό είναι πρόβλημα που διαρκώς οξύνεται επηρεάζοντας ευάλωτες κοινωνικές ομάδες, νέους εργαζόμενους και οικογένειες.
Εκρηκτικό εξακολουθεί να είναι το πρόβλημα της στέγης για χιλιάδες εργαζόμενους και τις οικογένειές τους, αποτέλεσμα τόσο της εκτόξευσης της τιμής των ενοικίων και της αγοράς κατοικίας όσο και των χαμηλών μισθών. Το στεγαστικό είναι πρόβλημα που διαρκώς οξύνεται επηρεάζοντας ευάλωτες κοινωνικές ομάδες, νέους εργαζόμενους και οικογένειες. Ένα πρόβλημα που – κατά κοινή ομολογία δεν λύνεται, με την επιστροφή ενός ενοικίου τον χρόνο – μέτρο για το οποίο θριαμβολογεί η κυβέρνηση Μητσοτάκη.
Η Ελλάδα καταγράφει αρνητική πρωτιά στην Ευρώπη στο κόστος στέγασης. Σύμφωνα με την τελευταία έκθεση της Eurostat, το ποσοστό του κόστους στέγασης στην Ελλάδα επί του συνολικού διαθέσιμου εισοδήματος ανέρχεται στο 35,2%, όταν ο μέσος όρος στην ΕΕ είναι στο 19,7%. Μάλιστα η Ελλάδα είναι μια διαφορά η πιο ακριβή χώρα στη στέγαση, καθώς το αντίστοιχο ποσοστό της δεύτερης Δανίας είναι στο 25,9%, δηλαδή σχεδόν 10 ποσοστιαίες μονάδες χαμηλότερα.
Η αναθέρμανση της αγοράς ακινήτων, η άνοδος του τουρισμού και η εξάπλωση των βραχυχρόνιων μισθώσεων (Airbnb) έχουν εκτοξεύσει ακόμη περισσότερο τις τιμές, κυρίως στα μεγάλα αστικά κέντρα όπως η Αθήνα και η Θεσσαλονίκη. Εξάλλου, πολλά ακίνητα μετατρέπονται σε τουριστικά καταλύματα ή μένουν κενά λόγω επενδυτικής φύσης, με αποτέλεσμα να μειώνεται η διαθεσιμότητα κατοικιών.
Στέγαση: Στα ύψη τα ενοίκια – Χαμηλοί οι μισθοί
«Αυτοί που αναζητούν να μισθώσουν, όντως υπάρχει ένα πρόβλημα, υπάρχει ένα κενό στην αγορά, δεν υπάρχουν ακίνητα», είπε στο MEGA ο Βασίλης Αστεριάδης, ειδικός σε θέματα ακινήτων.
«Σε κάποιες συγκεκριμένες γειτονιές έχει μπει και το Airbnb και τους έχει διώξει από αυτές τις περιοχές. Υπάρχει και μια άλλη ανάγνωση, η ανάγνωση των ιδιοκτητών. Επιτέλους ένας ιδιοκτήτης μπορεί να εισπράττει ένα πολύ αξιοπρεπές εισόδημα από το ακίνητό του», ανέφερε, προσθέτοντας ότι «το ακίνητο έχει γίνει ένα επενδυτικό προϊόν το οποίο είναι πάρα πολύ αξιόλογο στη χώρα μας».
Σύμφωνα με τον ίδιο, «έχει αυξηθεί το επίπεδο κόστους του ενοικίου. Για το ότι οι μισθοί είναι χαμηλοί, δεν φταίει η κτηματαγορά, αυτό είναι πρόβλημα της οικονομίας».
«Το αν θα πρέπει να αυξηθούν οι μισθοί ή να μειωθεί το κόστος ζωής, που μέσα κομμάτι του είναι και το κόστος στέγασης, αυτό είναι ένα τμήμα της οικονομίας των ακινήτων. Η γενικότερη οικονομία, είναι κάτι άλλο», αναφέρει προσθέτοντας ότι: «Η κτηματαγορά δεν μπορεί να κάνει καμία διόρθωση, είναι αποτέλεσμα προσφοράς και ζήτησης».
Σημειώνεται ότι σε αντίθεση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες, η Ελλάδα δεν διαθέτει ανεπτυγμένο σύστημα κοινωνικής κατοικίας. Ο μέσος μισθός στη χώρα μας εξάλλου παραμένει χαμηλός σε σύγκριση με το κόστος στέγασης, καθιστώντας δυσβάσταχτη τη μίσθωση ή την αγορά κατοικίας για μεγάλο μέρος του πληθυσμού.
Σύμφωνα με στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδας, στη χώρα μας, το 74,2% των ενοικιαστών δαπανούν άνω του 40% του εισοδήματός τους για τη στέγαση, ενώ το 74% των νέων 18 – 34 μένουν ακόμα στο «παιδικό τους δωμάτιο».
Καλλιέργεια προσδοκιών για προσιτή στέγη
Υπό αυτό το πρίσμα, η εξαγγελία περί επιστροφής ενός ενοικίου τον χρόνο, θεωρείται ανεπαρκέστατη. Στη δημοσκόπηση της ALCO (05/05) για λογαριασμό του Alpha έξι στους δέκα απαντούν «καθόλου ή λίγο» στα μόνιμα μέτρα στήριξης για ενοικιαστές και συνταξιούχους και μόνο δύο στους δέκα «πολύ ή αρκετά». Στη δημοσκόπηση της GPO (05/05) για τα «Παραπολιτικά» ανεπαρκή θεωρεί το 53,6% τα μέτρα στήριξης για τους συνταξιούχους και τους ενοικιαστές, έναντι 44,1% που τα κρίνει θετικά.
Υπενθυμίζεται ότι ο κ. Μητσοτάκης επιχειρώντας να καλλιεργήσει προσδοκίες είπε πως η επιδότηση του ενοικίου είναι ένα μόνο μέτρο για την αντιμετώπιση του στεγαστικού προβλήματος, υποστηρίζοντας ότι «η κυβέρνηση μας έχει εκπονήσει ένα συνεκτικό πρόγραμμα στεγαστικής πολιτικής που αφορά στην προσφορά και στη ζήτηση». Ιδιαίτερη αναφορά έκανε στον περιορισμό της βραχυχρόνιας μίσθωσης σε περιοχές που έχουν χαρακτηριστεί ως κορεσμένες, στο πρόγραμμα «Ανακαινίζω – Νοικιάζω, καθώς και στο «εμβληματικό», όπως το χαρακτήρισε μέτρο της κοινωνικής αντιπαροχής.
Σημειώνεται ότι το πρόγραμμα Κοινωνική Αντιπαροχή – που με βάση τις κυβερνητικές διακηρύξεις υπόσχεται φθηνή στέγη θεσμοθετήθηκε με το ν. 5006/22, με τις ψήφους μόνο της ΝΔ, με την αντιπολίτευση να μιλά για ψευδεπίγραφο πρόγραμμα. Έκτοτε παραμένει ανενεργό.
Σύμφωνα με όσα έχουν γίνει γνωστά, θα γίνεται με Σύμπραξη Ιδιωτικού και Δημόσιου Τομέα (ΣΔΙΤ), μέσα από την παραχώρηση σε ιδιώτες οικοπέδων από τον πρώην ΟΕΚ. Με τις συμπράξεις αυτές οι κατασκευαστικές θα χτίσουν κατοικίες και ένα ποσοστό αυτών θα το νοικιάζουν σε πολίτες ενώ τους υπόλοιπους χώρους θα τους αξιοποιούν εμπορικά οι ίδιοι οι ιδιώτες.
Ο σχεδιασμός, όπως έχει γράψει το in, προβλέπει μεταξύ άλλων ότι το Δημόσιο, κατόπιν διαγωνισμού, θα παραχωρήσει σε ιδιώτες (κατασκευαστές – εταιρείες real estate) δημόσια ακίνητα τα οποία παραμένουν για χρόνια αναξιοποίητα. Οι ιδιώτες με τη μέθοδο της αντιπαροχής θα αναλάβουν να κατασκευάσουν κατοικίες ή και επαγγελματικά ακίνητα. Το κόστος ανέγερσης των ακινήτων θα είναι μηδενικό για το Δημόσιο σε αντάλλαγμα όμως οι οι ιδιώτες θα κρατούν στο χαρτοφυλάκιό τους για εκμετάλλευση ποσοστό περίπου 70% των ακινήτων που θα κατασκευάσουν για όσο χρονικό διάστημα θα προβλέπει η σύμβαση. Μάλιστα οι εταιρείες θα έχουν τη δυνατότητα όχι μόνο να ενοικιάζουν αλλά και να πωλούν τα ακίνητα.
Το υπόλοιπο ποσοστό περίπου 30% των κατοικιών που θα κατασκευαστούν θα διατεθούν για τη στέγαση ευάλωτων νοικοκυριών είτε με «κοινωνικό» ενοίκιο, χαμηλότερο από την αγορά, είτε για αγορά σε προσιτές τιμές, είτε μέσω του μοντέλου rent to own (ενοικίαση με δυνατότητα εξαγοράς).https://www.in.gr/author/ptsivola/
